کاپْلان، محمد (اسکی شهر ۱۹۱۵ـ استانبول ۱۹۸۶)
تاریخ پژوه و منتقد ادبی ترک. در ۱۹۳۹ در رشتۀ ادبیات از دانشگاه استانبول فارغ التحصیل شد. در ۱۹۴۲، با پایان نامه ای که دربارۀ نامق کمال نوشته بود دکترا، و در ۱۹۴۶، فوق دکترا، و در نهایت در ۱۹۵۲ در عرصۀ جدید ادبیات ترک عنوان پروفسوری گرفت. در ۱۹۵۸ دانشگاه ارزروم را بنیاد گذارد و مسئولیت چند دپارتمان را به عهده گرفت. نویسندگی را از ۱۹۳۹ شروع کرد. کاپلان اگرچه متخصص در ادبیات جدید ترکی است، ولی در نوشته هایش به ادبیات قدیم ترکی نیز نظر دارد. از خدمات او به ادبیات ترک ارائۀ روش جدید تحلیل متون ترکی است. از مقالاتی که در جرائد متعدد ترکیه نوشته برخی به صورت کتاب با نام های روح نسل ها (۱۹۶۷) و رؤیای ترکیۀ بزرگ (۱۹۶۹) منتشر شده است. بیشتر آثار کاپلان تحقیقاتی در نقد شعرا و نویسندگان قبل از دورۀ تنظیمات است. با پژوهش دربارۀ روایات و افسانه های ترکی خدمات بزرگی به ادبیات ترک کرده است. با پیرایش زبان ترکی و حذف واژه های فارسی و عربی متداول در زبان ترکی مخالف بود و این کار را سبب سستی و ضعف ذهن و فکر نسل آینده می دانست. در ۱۹۸۱، نشان افتخار خدمت به فرهنگ ملی را دریافت کرد. از جمله آثار اوست: توفیق فکرت و شعر او (۱۹۴۶)؛ نامق کمال (۱۹۴۸؛ پایان نامۀ دکتری)؛ تحلیل شعر (در دو جلد)؛ پژوهش هایی دربارۀ ادبیات ترکی (از پیش از اسلام تا تنظیمات)؛ تحلیل داستان.
تاریخ پژوه و منتقد ادبی ترک. در ۱۹۳۹ در رشتۀ ادبیات از دانشگاه استانبول فارغ التحصیل شد. در ۱۹۴۲، با پایان نامه ای که دربارۀ نامق کمال نوشته بود دکترا، و در ۱۹۴۶، فوق دکترا، و در نهایت در ۱۹۵۲ در عرصۀ جدید ادبیات ترک عنوان پروفسوری گرفت. در ۱۹۵۸ دانشگاه ارزروم را بنیاد گذارد و مسئولیت چند دپارتمان را به عهده گرفت. نویسندگی را از ۱۹۳۹ شروع کرد. کاپلان اگرچه متخصص در ادبیات جدید ترکی است، ولی در نوشته هایش به ادبیات قدیم ترکی نیز نظر دارد. از خدمات او به ادبیات ترک ارائۀ روش جدید تحلیل متون ترکی است. از مقالاتی که در جرائد متعدد ترکیه نوشته برخی به صورت کتاب با نام های روح نسل ها (۱۹۶۷) و رؤیای ترکیۀ بزرگ (۱۹۶۹) منتشر شده است. بیشتر آثار کاپلان تحقیقاتی در نقد شعرا و نویسندگان قبل از دورۀ تنظیمات است. با پژوهش دربارۀ روایات و افسانه های ترکی خدمات بزرگی به ادبیات ترک کرده است. با پیرایش زبان ترکی و حذف واژه های فارسی و عربی متداول در زبان ترکی مخالف بود و این کار را سبب سستی و ضعف ذهن و فکر نسل آینده می دانست. در ۱۹۸۱، نشان افتخار خدمت به فرهنگ ملی را دریافت کرد. از جمله آثار اوست: توفیق فکرت و شعر او (۱۹۴۶)؛ نامق کمال (۱۹۴۸؛ پایان نامۀ دکتری)؛ تحلیل شعر (در دو جلد)؛ پژوهش هایی دربارۀ ادبیات ترکی (از پیش از اسلام تا تنظیمات)؛ تحلیل داستان.