کامپتون آرتور. کامْپْتون، آرْتور (۱۸۹۲ـ۱۹۶۲)(Compton, Arthur)
کامْپْتون، آرْتور
فیزیک دان امریکایی. در ۱۹۲۳، دریافت طول موج پرتوهای ایکسی که پس از برخورد با الکترون هایعناصری سبک، مثل کربن، پراکنده می شوند، افزایش می یابد. او این دریافت غیرمنتظره را بدان معنی دانست که پرتوهای ایکس هم خاصیت موج گونه دارند و هم خاصیت ذره گونه. این پدیده را بعدها اثر کامپتون نامیدند. به سبب بررسی انتقال انرژی از تابش الکترومغناطیسی به ذره، جایزۀ نوبل فیزیک ۱۹۲۷ را دریافت کرد. این جایزه مشترکاً به او و فیزیک دان اسکاتلندی، چارلز ویلسون، تعلق گرفت. کامپتون در زمینۀ ساخت بمب اتمی نیز سهم مهمی داشت. رفتار پرتو ایکس، که پیش از این فقط به صورت موج درنظر گرفته می شد، با این فرض به خوبی توجیه می شود که به صورت ذرات تابش الکترومغناطیسی یا فوتون است. این امر را کامپتون درنظر گرفته بود. این تعبیر برای مکانیک کوانتومی فواید زیادی دربرداشت. آزمایش های صورت گرفته با اتاقک ابر، که در آن عکس برداری از برخورد بین پرتوهای ایکس و الکترون ها بررسی می شود، ادعای فوتونی بودن پرتو ایکس را تأیید کرده است. کامپتون در ووستر، اوهایو زاده شد. در دانشگاه پرینستون درس خواند و از ۱۹۱۹ تا ۱۹۲۰، در دانشگاه کیمبریج بریتانیا با متخصص فیزیک هسته ای، ارنست رادرفورد، کار کرد. دورۀ فعالیت دانشگاهی اش را در ایالات متحدۀ امریکا، از ۱۹۲۰ تا ۱۹۲۳، و از ۱۹۴۵ تا ۱۹۶۱ در دانشگاه واشینگتن سنت لوئیس، و از ۱۹۲۳ تا ۱۹۴۵ در دانشگاه شیکاگو سپری کرد. از ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۴ رئیس دانشگاه واشینگتن، در سنت لوئیسِ، میسوری بود و تا ۱۹۶۱ در آن جا ماند. او برای تعیین این که پرتوهای کیهانی به صورت ذره اند یا تابش الکترومغناطیسی، با اتاقک های یونش، شدت تطبیقی پرتوهای کیهانی را در عرض های مختلف جغرافیایی اندازه گیری کرد. در ۱۹۳۸، با جمع آوری و تنظیم نتایج اندازه گیری ها نشان داد که پرتوهای کیهانی براثر میدان مغناطیسی زمین در مسیرهایی خمیده، منحرف می شوند. به این ترتیب، ثابت شد که دست کم بخشی از این پرتوها ذرات باردارند. طی جنگ جهانی دوم، دانشگاه شیکاگو مرکز اصلی پروژۀ منهتن و تلاش های مرتبط با ساخت نخستین بمب اتمی، و کامپتون نیز از ۱۹۴۲ به بعد، یکی از پیش گامان این طرح بود. او روش های مربوط به جداسازی پلوتونیوم شکافت پذیر را سازماندهی کرد و در زمینۀ تولید واکنش هسته ای زنجیره ای خودنگه دار همکار فیزیک دان ایتالیایی، انریکو فرمی، بود.
کامْپْتون، آرْتور
فیزیک دان امریکایی. در ۱۹۲۳، دریافت طول موج پرتوهای ایکسی که پس از برخورد با الکترون هایعناصری سبک، مثل کربن، پراکنده می شوند، افزایش می یابد. او این دریافت غیرمنتظره را بدان معنی دانست که پرتوهای ایکس هم خاصیت موج گونه دارند و هم خاصیت ذره گونه. این پدیده را بعدها اثر کامپتون نامیدند. به سبب بررسی انتقال انرژی از تابش الکترومغناطیسی به ذره، جایزۀ نوبل فیزیک ۱۹۲۷ را دریافت کرد. این جایزه مشترکاً به او و فیزیک دان اسکاتلندی، چارلز ویلسون، تعلق گرفت. کامپتون در زمینۀ ساخت بمب اتمی نیز سهم مهمی داشت. رفتار پرتو ایکس، که پیش از این فقط به صورت موج درنظر گرفته می شد، با این فرض به خوبی توجیه می شود که به صورت ذرات تابش الکترومغناطیسی یا فوتون است. این امر را کامپتون درنظر گرفته بود. این تعبیر برای مکانیک کوانتومی فواید زیادی دربرداشت. آزمایش های صورت گرفته با اتاقک ابر، که در آن عکس برداری از برخورد بین پرتوهای ایکس و الکترون ها بررسی می شود، ادعای فوتونی بودن پرتو ایکس را تأیید کرده است. کامپتون در ووستر، اوهایو زاده شد. در دانشگاه پرینستون درس خواند و از ۱۹۱۹ تا ۱۹۲۰، در دانشگاه کیمبریج بریتانیا با متخصص فیزیک هسته ای، ارنست رادرفورد، کار کرد. دورۀ فعالیت دانشگاهی اش را در ایالات متحدۀ امریکا، از ۱۹۲۰ تا ۱۹۲۳، و از ۱۹۴۵ تا ۱۹۶۱ در دانشگاه واشینگتن سنت لوئیس، و از ۱۹۲۳ تا ۱۹۴۵ در دانشگاه شیکاگو سپری کرد. از ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۴ رئیس دانشگاه واشینگتن، در سنت لوئیسِ، میسوری بود و تا ۱۹۶۱ در آن جا ماند. او برای تعیین این که پرتوهای کیهانی به صورت ذره اند یا تابش الکترومغناطیسی، با اتاقک های یونش، شدت تطبیقی پرتوهای کیهانی را در عرض های مختلف جغرافیایی اندازه گیری کرد. در ۱۹۳۸، با جمع آوری و تنظیم نتایج اندازه گیری ها نشان داد که پرتوهای کیهانی براثر میدان مغناطیسی زمین در مسیرهایی خمیده، منحرف می شوند. به این ترتیب، ثابت شد که دست کم بخشی از این پرتوها ذرات باردارند. طی جنگ جهانی دوم، دانشگاه شیکاگو مرکز اصلی پروژۀ منهتن و تلاش های مرتبط با ساخت نخستین بمب اتمی، و کامپتون نیز از ۱۹۴۲ به بعد، یکی از پیش گامان این طرح بود. او روش های مربوط به جداسازی پلوتونیوم شکافت پذیر را سازماندهی کرد و در زمینۀ تولید واکنش هسته ای زنجیره ای خودنگه دار همکار فیزیک دان ایتالیایی، انریکو فرمی، بود.
wikijoo: کامپتون،_آرتور_(۱۸۹۲ـ۱۹۶۲)