واسنجی[ ۱] یا کالیبراسیون ( به انگلیسی: Calibration ) مطابقت با استاندارد را تعیین می کند. کالیبراسیون اندازه گیری و تعیین صحت وسیله اندازه گیری در مطابقت با مرجع تأیید شده می باشد.
هدف کالیبراسیون ایجاد نظامی مؤثر به منظور کنترل صحت و دقت پارامترهای مترولوژیک دستگاه های آزمون و وسایل اندازه گیری و کلیه تجهیزاتی است که عملکرد آن ها بر کیفیت فرایند تأثیرگذار می باشد. این کار به منظور اطمینان از تطابق اندازه گیری های انجام شده با استانداردهای جهانی مورد استفاده قرار می گیرد.
تعریف دقیق کالیبراسیون در استاندارد ملی ایران به شماره ۴۷۲۳ آمده است. کالیبراسیون اجازه می دهد که میزان تصحیح لازم را نسبت به نشاندهی تعیین کنیم. با کالیبراسیون ممکن است خواص اندازه شناختی دیگری نظیر اثر کمیت های تأثیرگذار نیز تعیین شود. در واقع کالیبراسیون ویژگی های کارآمدی دستگاه یا مواد مرجع را به وسیلهٔ انجام مقایسه های مستقیم مشخص می کند کدام دستگاه ها باید کالیبره بشوند. هر وسیله ای که برای اندازه گیری به کار می رود و در روش های اجرایی به استفاده از آن اشاره شده است، نیاز به تعیین صحت و دقت یا کالیبراسیون دارد.
دستگاه های اندازه گیری باید به طور دوره ای کالیبره شوند. گذر زمان و حادثه های پیش بینی ناپذیر، باعث می شوند تا قابلیت ردیابی نتایج آن ها تا استانداردها زیر سؤال رفته و نیازمند تأیید مجدد باشند. برای تجهیزات کالیبره شده گواهی کالیبراسیون صادر شده و ضمیمه دستگاه می گردد. کالیبره کردن تمام تجهیزات لازم نیست. برخی از آن ها ممکن است صرفاً به عنوان نشانگر به کار بروند. انواع دیگر تجهیزات ممکن است به عنوان ابزار تشخیص و آشکارسازی به کار بروند. هر گاه وسیله ای برای تعیین قابلیت پذیرش محصول یا عوامل مؤثر در فرایند آزمون مورد استفاده قرار نگیرد کالیبراسیون آن ضرورتی ندارد.
دستگاه های مختلفی در صنایع و علوم به کالیبراسیون نیاز دارند تا دقت و صحت خروجی آنها تضمین شود. در زیر به برخی از این دستگاه ها اشاره می شود:
آشکارسازهای گاز یا گازسنج ها برای حفظ دقت و صحت عملکرد خود به کالیبراسیون گازسنج دوره ای نیاز دارند. در فرآیند کالیبراسیون، دستگاه با استفاده از گازهای مرجع یا استاندارد تنظیم می شود تا به عنوان نقطه ی مرجع عمل کند. این کار باعث می شود تا خروجی صحیح و دقیقی توسط آشکارساز گاز در حضور گازهای مورد نظر حاصل شود. کالیبراسیون معمولاً توسط تکنسین های متخصص انجام می شود. در این فرآیند، دستگاه را در معرض گاز کالیبراسیون مرجع قرار می دهند و قرائتی که توسط دستگاه در حین عمل کالیبراسیون ایجاد می شود، به عنوان نقطه مرجعی برای قرائت های بعدی استفاده می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفهدف کالیبراسیون ایجاد نظامی مؤثر به منظور کنترل صحت و دقت پارامترهای مترولوژیک دستگاه های آزمون و وسایل اندازه گیری و کلیه تجهیزاتی است که عملکرد آن ها بر کیفیت فرایند تأثیرگذار می باشد. این کار به منظور اطمینان از تطابق اندازه گیری های انجام شده با استانداردهای جهانی مورد استفاده قرار می گیرد.
تعریف دقیق کالیبراسیون در استاندارد ملی ایران به شماره ۴۷۲۳ آمده است. کالیبراسیون اجازه می دهد که میزان تصحیح لازم را نسبت به نشاندهی تعیین کنیم. با کالیبراسیون ممکن است خواص اندازه شناختی دیگری نظیر اثر کمیت های تأثیرگذار نیز تعیین شود. در واقع کالیبراسیون ویژگی های کارآمدی دستگاه یا مواد مرجع را به وسیلهٔ انجام مقایسه های مستقیم مشخص می کند کدام دستگاه ها باید کالیبره بشوند. هر وسیله ای که برای اندازه گیری به کار می رود و در روش های اجرایی به استفاده از آن اشاره شده است، نیاز به تعیین صحت و دقت یا کالیبراسیون دارد.
دستگاه های اندازه گیری باید به طور دوره ای کالیبره شوند. گذر زمان و حادثه های پیش بینی ناپذیر، باعث می شوند تا قابلیت ردیابی نتایج آن ها تا استانداردها زیر سؤال رفته و نیازمند تأیید مجدد باشند. برای تجهیزات کالیبره شده گواهی کالیبراسیون صادر شده و ضمیمه دستگاه می گردد. کالیبره کردن تمام تجهیزات لازم نیست. برخی از آن ها ممکن است صرفاً به عنوان نشانگر به کار بروند. انواع دیگر تجهیزات ممکن است به عنوان ابزار تشخیص و آشکارسازی به کار بروند. هر گاه وسیله ای برای تعیین قابلیت پذیرش محصول یا عوامل مؤثر در فرایند آزمون مورد استفاده قرار نگیرد کالیبراسیون آن ضرورتی ندارد.
دستگاه های مختلفی در صنایع و علوم به کالیبراسیون نیاز دارند تا دقت و صحت خروجی آنها تضمین شود. در زیر به برخی از این دستگاه ها اشاره می شود:
آشکارسازهای گاز یا گازسنج ها برای حفظ دقت و صحت عملکرد خود به کالیبراسیون گازسنج دوره ای نیاز دارند. در فرآیند کالیبراسیون، دستگاه با استفاده از گازهای مرجع یا استاندارد تنظیم می شود تا به عنوان نقطه ی مرجع عمل کند. این کار باعث می شود تا خروجی صحیح و دقیقی توسط آشکارساز گاز در حضور گازهای مورد نظر حاصل شود. کالیبراسیون معمولاً توسط تکنسین های متخصص انجام می شود. در این فرآیند، دستگاه را در معرض گاز کالیبراسیون مرجع قرار می دهند و قرائتی که توسط دستگاه در حین عمل کالیبراسیون ایجاد می شود، به عنوان نقطه مرجعی برای قرائت های بعدی استفاده می شود.
wiki: کالیبراسیون
