کاظم بیگ، محمدعلی (رشت ۱۸۰۲ـ پترزبورگ ۱۸۷۰)
خاورشناس ایرانی تبار روسی. نزد پدرش، که شیخ الاسلام در بند بود، و استادانی چون محمد بحرینی و عبدالعزیر خسیکجی درس خواند. درپی تبعید پدرش به سیبری، در ۱۸۲۱ به آستراخان (حاجی طرخان) رفت و، نزد مبلّغان مسیحی زبان انگلیسی آموخت، به آیین مسیح درآمد و اَلکساندر را به نام خود افزود. در ۱۸۳۱ در دانشگاه قازان به تدریس زبان و ادبیات فارسی، عربی و ترکی پرداخت و در ۱۸۴۴ رئیس دانشکدۀ زبان شناسی همان دانشگاه شد. از ۱۸۴۹، تا پایان زندگی اش رئیس گروه زبان فارسی و نیز رئیس دانشکدۀ خاورشناسی سن پترزبورگ بوده است. میرزا کاظم بیگ در ۱۸۵۱ به سبب تألیف کتاب دربندنامه (۱۳۸۲ش) از دربار ایران نشان شیر و خورشید گرفت. او را به اتفاق سنکوفسکی (۱۸۰۰ـ ۱۸۵۸)، پدر خاورشناسی روسیه می خوانند. از آثار اوست: باب و بابی ها؛ ترجمۀ گلستان سعدی به روسی (۱۸۳۰)، ادبیات فارسی پیش از اسلام؛ فرهنگ اساطیر فارسی، حماسۀ ایرانی؛ افسانه های کهن فارسی.
خاورشناس ایرانی تبار روسی. نزد پدرش، که شیخ الاسلام در بند بود، و استادانی چون محمد بحرینی و عبدالعزیر خسیکجی درس خواند. درپی تبعید پدرش به سیبری، در ۱۸۲۱ به آستراخان (حاجی طرخان) رفت و، نزد مبلّغان مسیحی زبان انگلیسی آموخت، به آیین مسیح درآمد و اَلکساندر را به نام خود افزود. در ۱۸۳۱ در دانشگاه قازان به تدریس زبان و ادبیات فارسی، عربی و ترکی پرداخت و در ۱۸۴۴ رئیس دانشکدۀ زبان شناسی همان دانشگاه شد. از ۱۸۴۹، تا پایان زندگی اش رئیس گروه زبان فارسی و نیز رئیس دانشکدۀ خاورشناسی سن پترزبورگ بوده است. میرزا کاظم بیگ در ۱۸۵۱ به سبب تألیف کتاب دربندنامه (۱۳۸۲ش) از دربار ایران نشان شیر و خورشید گرفت. او را به اتفاق سنکوفسکی (۱۸۰۰ـ ۱۸۵۸)، پدر خاورشناسی روسیه می خوانند. از آثار اوست: باب و بابی ها؛ ترجمۀ گلستان سعدی به روسی (۱۸۳۰)، ادبیات فارسی پیش از اسلام؛ فرهنگ اساطیر فارسی، حماسۀ ایرانی؛ افسانه های کهن فارسی.