کاشمر شهرستان

کاشْمَر، شهرستان
آستانه امامزاده سید حمزه در کاشمر
واقع در استان خراسان رضوی، مشتمل بر بخش مرکزی و بخش های کوه سُرخ و خلیل آباد، با مرکزیت اداری شهر کاشمر. از شمال غربی و شمال و شمال شرقی به شهرستان های سبزوار و نیشابور، از شرق و جنوب به شهرستان تربت حیدریه، و از غرب به شهرستان برداِسکن محدود است. نواحی غربی و جنوبی آن را دشت هموار و نسبتاً مسطحی فراگرفته و نواحی شمالی آن را کوهستان نسبتاً مرتفعی تشکیل داده است که کوه های تروس (۲,۵۱۵متر)، باغدشت، کرگز، سیاه، و تک حوض، که ارتفاعشان بالاتر از ۲هزار متر است، از مهم ترین آن ها و رودخانۀ کال شش تراز عمده ترین رودهای آن است. اقلیم این شهرستان در کوهستان های شمالی معتدل و در دشت های جنوبی و غربی معتدلِ مایل به گرم، از نظر بارندگی جزو نواحی خشک ایران، و جمعیت آن ۱۴۹,۳۵۸ نفر است (۱۳۸۵). مهم ترین آبادی های آن عبارت اند از کاشمر، ریوش، خلیل آباد، کسرینه، قلعه بالا، طرق، و ابراهیم آباد. راه تربت حیدریه به برداسکن و نیشابور به کاشمر شبکۀ راه های اصلی این شهرستان را تشکیل می دهند. شهرستان کاشمر کمابیش با بلوک سابق ترشیز منطبق و بخشی از ناحیۀ قهستان قدیم بوده است. شهر ترشیز، که ویرانه های آن در حوالی روستای فیروزآباد قرار دارد، مرکز ناحیۀ بُشت بوده است. وزیر سلطان سنجر آن شهر را در ۵۲۰ق غارت کرد و سپس به دست اسماعیلیان افتاد و بعدها امیرتیمور این شهر را در ۷۵۹ش ویران کرد. منار فیروزآباد و برج کشمر از دیگر آثار تاریخی این شهرستان است.