کاسه اتشفشانی

کاسه آتشفشانی. غول دهانه[ ۱] یا کاسه آتشفشانی ( به انگلیسی: Caldera ) پدیدهٔ آتشفشانی دیگ مانندی است که معمولاً پس از فوران های آتشفشانی، و بر اثر فرو ریختن زمین های اطراف آتشفشان شکل می گیرد. غول دهانه به صورت گودال رُمبشی بزرگی در قلهٔ آتشفشان است که دارای شکلی مدور و در برخی موارد کمی کشیده است و ابعاد آن چند برابر مجراهای درون آن است.
عامهٔ مردم، اغلب کالدرا را با دهانه های آتشفشانی اشتباه می کنند. ریشهٔ این واژه به زبان لاتین بازمی گردد. مردمان آن روزگار، کالدرا را Caldaria ( کالداریا ) به معنای «دیگ پخت وپز» می نامیدند. این کلمه بعدها به شکل Caldera ( کالدرا ) وارد زبان اسپانیایی شد؛ و سرانجام به زبان انگلیسی داخل گشت. [ ۲]
انفجار، تنها عامل ایجاد کاسه های آتشفشانی انفجاری است. تراکم و فراوانی گازهای تحت فشار که با انفجار همراه است، دهانهٔ وسیعی را ایجاد می کند.
کاسه های ریزشی در اثر تغییر شکل مواد مذاب یا خالی شدن بخش های زیرین و سنگینی بخش های بالایی و در نتیجه ریزش دهانه، ایجاد می شوند.
این کاسه ها، فراوان ترین گونهٔ کاسه های آتشفشانی هستند و اغلب وقتی صحبت از کاسه آتشفشانی می شود، منظور فقط کاسه های ریزشی است.
گاهی فرسایش جوی به ویژه یخچال و بادی، فرورفتگی هایی در دهانه ایجاد می کند که می توان آن ها را کاسه آتشفشانی نامید. کاسه های فرسایشی کمیابند و در انواع آتشفشان های قدیمی مشاهده می شوند.

کاسه آتشفشانی (فیلم). «کاسه آتشفشانی» ( انگلیسی: Caldera ( film ) ) یک فیلم است که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد.