کازرون شهرستان

کازِرون، شهرستان
نقش تیمور در فاصله 2کیلومتری دریاچه پریشان
واقع در غرب استان فارس، مشتمل بر بخش مرکزی و بخش های کوهمَره، خشت و کَمارَج، و جِرِه و بالاده، با مرکزیت اداری شهر کازرون. از شمال غربی و شمال به شهرستان ممسنی، از شرق به شهرستان شیراز، از جنوب به شهرستان های فیروزآباد و فراشبند، و از غرب به استان بوشهر (شهرستان دشتستان) محدود است. اراضی آن عمدتاً متشکل از درّۀ هموار و وسیعی است که کوه های مرتفعی همچون خانی یک (۳,۰۴۰متر)، کوه انار، چاه برفی، کوه دشت ارژن، و کوه دوان در اطراف آن دیده می شوند. دریاچۀ پریشان یا فامور در انتهای جنوب شرقی دشت مزبور جای گرفته و با آب شیرین و ماهی فراوان خود، چشم انداز زیبایی را مجسم ساخته است. کتل دختر و پیرزن، که روزگاری جزو سخت ترین راه های ایران محسوب می شدند، در شمال دریاچۀ مزبور جای دارند و پوشیده از جنگل تنک ارژن اند. شهر باستانی شاهپور و نیز درّۀ زیبای شاهپور و همچنین غار تاریخی آن، که به مجسّمۀ عظیم شاهپور اوّل ساسانی مزّین است، ازجمله نواحی تاریخی و دیدنی این شهرستان محسوب می شوند. رودخانۀ شاهپور و رودهای شورجره و شکستان آن را مشروب می کند. اقلیم این شهرستان در دشت یا جلگۀ کازرون گرم و در ارتفاعات و نواحی کوهستانی معتدل مایل به گرم، از نظر بارندگی جزو نواحی نیمه خشک، و جمعیت آن ۲۶۶,۵۶۴ نفر است (۱۳۸۵). مهم ترین آبادی های آن عبارت اند از نودان یا کوهمره، قائمیه (چنار شاهیجان)، کنارتخته، خشت، کمارج، دریس، انارستان، نرگس زار، بالاده، دادین، جره. راه شیراز به بوشهر و فراشبند به نورآباد همراه با راه های فرعی و روستایی دیگر شبکۀ راه های ارتباطی این شهرستان را تشکیل می دهند. خرما، مرکبات، تنباکو، چغندرقند و گندم از محصولات آن است.