کاراکاش هایک

کاراکاش، هایْک (۱۲۷۲ـ۱۳۳۸ش)
نمایش نامه نویس و کارگردان ایرانی تئاتر. بیشتر به ترجمۀ نمایش نامه ها و داستان هایی که به تعبیر خودش «قلب انسان را عوض کند و زندگی اجتماعی مردم را بهبود بخشد» یا «از ستمِ توانگران زرپرست سخن بگوید»، تمایل نشان می داد. کاراکاش در مدرسۀ سن لوئی تهران درس خواند، با زبان های ارمنی، فرانسه، روسی و انگلیسی آشنایی داشت، و فارسی را با لهجۀ غلیظ ارمنی آذری صحبت می کرد. در مدت نیم قرن حدود ۳۵ نمایش نامه از زبان های مختلف به فارسی و ارمنی ترجمه کرد، و بیشتر آن ها را بر روی صحنه برد. ۳۵ سال سردبیر مجلۀ فکاهی بوبوخ (لولو خُرخُره) بود، مدتی نیز روزنامۀ ادبی و سیاسی وِرادْذنوند را اداره کرد. او که با اعضای یکی از احزاب چپ ارمنی محشور بود، هواخواهی در حزب پرنفوذ داشناک نداشت؛ اما مورد احترام گروه بزرگی از ارامنۀ ایران بود، و چندی ریاست هیئت ارامنۀ ایران را بر عهده داشت. از نمایش نامه های اوست: دندان ساز شرقی، کوچولو موچولو، ترجمۀ سیدعلی نصر؛ لباس قاضی، نوشته خودش؛ عدالت را کجا باید پیدا کرد؟؛ سه نقاب دار از شارل مره؛ ژیلبلاس، اثر ویکتور هوگو. کاراکاش فیلم یک نگاه (۱۳۳۱) را هم کارگردانی کرد، که به سبب ضعف های داستان پردازی و تکنیکی فقط یک سانس نمایش داده شد.