کاخ داریوش

بقایای کاخی از دورۀ هخامنشی در شوش بر روی یک گورستانعیلامی. سنگ نوشتۀ کشف شده در این محل، توصیف جالبی از مراحل ساخت بنا عرضه می کند. براساس این سنگ نوشته، برای احداث کاخ، چوب کاج از لبنان، زر از سارْد و بلخ، سنگ لاجورد و عقیق از سُغْد، فیروزه از خوارزم، و سیم و آبنوس از مصر به محل آورده شد. این بنا بر سکویی احداث شده، و فضاهای آن بر گرد حیاط مرکزی شکل گرفته بود. دیوار و برج های بلندی از خشت خام، سکوی شالودۀ کاخ را دربر می گرفتند. فضای اصلی کاخ، تالاری با ستون های رفیع سنگی بود. بعدها از طرح این بنا برای ساخت کاخ اردشیر، الگوبرداری شد. پس از دورۀ هخامنشی، بناهای شوش روبه ویرانی نهاد، و مصالح آن در ساخت بناهای دیگر به کار رفت. به نقل از آرتور پوپ، امروزه به سختی می توان باور کرد که شوش زمانی کاخ باشکوه داریوش را دربرداشته، و به شکوه تخت جمشید پهلو می زده است.