کاخ تچر

لغت نامه دهخدا

کاخ تچر. [ خ ِ ت َ چ َ ] ( اِخ ) یا کاخ کوچک داریوش. از کاخهای دوره هخامنشیان در تخت جمشید. در رساله «شرح اجمالی آثار تخت جمشید» آمده : بقایای کاخ کوچک داریوش در کتیبه های میخی بنام تچر خوانده شده ، بواسطه شفافی مخصوص بعضی سنگهای آن بتالار آئینه معروف گردیده است. روی صخره طبیعی کوهستانی سکوئی که در حدود دو متر و نیم از کف زمین آپادانا بلندتر است از تخته سنگهای جسیم و منظم ترتیب داده برفراز آن کاخ کوچک داریوش را ساخته اند. نمای اصلی و مدخل بزرگ این کاخ رو بجنوب بوده ، پشت آن به آپادانا است. و پلکان و مدخل فرعی دیگری از طرف مغرب یعنی از جانب جلگه دارد.
کاخ مزبور مشتمل بر ایوانی بزرگ در سمت جنوب است که همان مدخل بنا باشد و تالاری در عقب ایوان و اطاقهای کوچک و بزرگ در جوانب تالار و ایوان واقع میباشد. بوسیله پلکانهائی که در دو گوشه ایوان کاخ قرار دارد به ایوان میرسند. این ایوان دارای دو ردیف ، هر ردیف چهار ستون با پایه های مربع سنگی بوده است. دو پایه سنگی بلند در جانبین ایوان استوار بوده که یکی از آنها در محل خود پایدار و دیگری از کمر شکسته و به حیاط مقابل کاخ افتاده است. کتیبه میخی بزبانهای فارسی قدیم و بابلی و عیلامی بر بالای این دو پایه نقر گردیده ، از احداث کاخ به فرمان داریوش و تکمیل آن به امر خشایارشا حکایت مینماید. در هر یک از دو طرف ایوان یک طاقچه سنگی و یک آستانه سنگی دیده میشود. بر بالا و طرفین طاقچه های سنگی و همچنین بر بالای تمام پنجره های سنگی کاخ مزبور یک سطر کتیبه میخی به زبانهای فارسی قدیم و بابلی و عیلامی نقر گشته که در آنها اشاره به ساختمان این آثار سنگی در خانه داریوش شده است. بر دو آستانه سنگی طرفین ایوان مانند نظائر آنها در کاخهای دیگر نقش برجسته دو سرباز نیزه دار شاهی را حجاری کرده اند که نفر جلو سپر بلندی هم دارد. این آستانه ها به اطاقهای جنب ایوان که مقر سربازان نگهبان کاخ بوده مربوط میگشته است. ایوان و تالار کاخ بوسیله یک درگاه بزرگ و چهار پنجره سنگی با یکدیگر مربوط میشده است.روی بدنه های این درگاه نقش برجسته شاهنشاه دیده میشود که از کاخ بیرون میرود و دو نفر خادم پشت سر او روانند: یکی از ایشان چتر بر بالای سرشهریار گرفته و دیگری حوله و اسباب دفع حشرات در دست دارد.
نام تچر در کتیبه های میخی بالای همین درگاه ذکر گشته از احداث آن بفرمان داریوش صحبت میدارد. برای توضیح کلمه تچر، عین نظر پروفسور هرتسفلد که در رساله اطلال شهر پارسه نوشته شده و آقای مجتبی مینوی ترجمه نموده اند در اینجا نقل میگردد: این کلمه «تجر» یا «طرز» در زبان فرس جدید که اصلاً بمعنی «قصر زمستانی » است ، فی الحقیقة در میان تمامی ابنیه صفه تنها این بناست که رو بجنوب است و این کیفیت در چنین آب و هوائی خیلی پر معنی است ». ( از متن فارسی رساله سابق الذکر ص 13 ) .بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

کاخ کوچک داریوش

دانشنامه آزاد فارسی

کاخ تَچَر
کاخ تَچَر
کاخ تَچَر
کاخ تَچَر
کاخ تَچَر
کاخ تَچَر
کاخ تَچَر
(یا: تَچرا) نام کاخ داریوش اول هخامنشی در تخت جمشید. از کتیبۀ میخی پارسی باستان، عیلامی و بابلی که در طاقچه های سنگی درون کاخ نقر شده است استنباط می شود که ساختمان کاخ را داریوش اول آغاز کرده بوده اما در زمامداری خشایارشا به سرانجام رسیده است. تچر در سمت جنوبی صفۀ تخت جمشید قرار دارد و به شیوۀ معماری مصری ساخته شده است و به شکل تالاری مربع با سه ردیف ستون چهارتایی است که سه اتاق پیرامونی به آن پیوسته است. تعداد ستون های ایوان تچر، دو ردیف چهارتایی است. تالار مرکزی تچر که به سبب صیقلی بودن سنگ های آن آینه خانه نام گرفته است شش درگاه دارد. دیوارهای درگاه های شمالی و جنوبی و ایوان ستون دار تچر به نقوش برجستۀ داریوش و خشایارشا آراسته است.
wikijoo: کاخ_تچر

پیشنهاد کاربران

بپرس