کاث

پایتخت قدیم خوارزم در شرق رودخانه جیحون. موسوم به شهرستان. مرکز بازرگانی خوارزمیان با غزان و خزران. شهر به فاصله کمی در ساحل راست رودخانه جیحون و در اطراف نهری به نام جردور که از میان شهر می گذشت، واقع شده بود و بازار شهر در دو طرف این نهر داشت و مسجد نیز در میان بازار بود. خوارزمشاهیان در این شهر به تخت می نشستند. شهر در اوایل قرن ۴ق براثر طغیان رودخانه آسیب بسیار دید و کهندژ و قصر خوارزمشاهیان و مسجد جامع و زندان شهر ویران شد. اعتبار شهر کاث پس از سقوط سلسله خوارزمشاهیان به دست مأمون بن محمداَمیر گرگانج در اواخر قرن ۴ق، روبه کاهش نهاد و طغیان های مکرر رودخانه جیحون سبب سقوط آن گردید. کاث در دوران مغولان در قلمرو جغتاییان قرار گرفت. ابن بطوطه، کاث را شهری کوچک و زیبا دیده بود. امیرتیمور در اواخر قرن ۸ق آن را ویران کرد. اما باروی آن را دوباره ساخت. ویرانه های شهر قدیم کاث در کنار شهر جدید کاث باقی است و به نام مقبره ای منسوب به شیخ عباس ولی منسوب است.