کاتتر سیاهرگ مرکزی

کاتتر سیاهرگ مرکزی ( به انگلیسی: Central Venuse Catheter ) قسطره ای پلیمری با عیار پزشکی است که مایعاتی چون سرم را وارد ورید می کند. کاربرد کاتتر سیاهرگ مرکزی کاتتریزاسیون یا کانولاسیون است.
• تزریق مایعات
• تزریق دارو ( انواع داروهای شیمی درمانی، تجویز بلند مدت داروهایی چون انواع آنتی بیوتیک ها و … )
• نمونه گیری مکرر خون
• برقراری حمایت تغذیه ای
• تزریق خون و فرآورده های آن
• کاتتر ورید مرکزی این نوع از کاتترها جزو کاتترهای موقت دسته بندی می شوند و برای کاربرد در تزریق دارو یا مایعات، مانیتورینگ فشار، تزریق خون و … استفاده می شوند؛ که می توانند تک راه - دو راه - سه راه - چهار راه - و در برخی از برندهای تجاری ۵ راه و ۷ راه باشند بیشترین کاربرد آن در بخش مراقبت های ویژه، اورژانس و اتاق عمل است. از مهم ترین عوارض کارگذاری آن ها می توان به عفونت های مرتبط با کاتترهای وردید - نموتوراکس و … اشاره کردتزریق موادحاجب مورد استفاده در رادیولوژی
• دسترسی برای مسیرهای خونی خارج بدن ( همودیالیز و تعویض پلاسما )
• مانیتورینگ یا مداخلات
• اندازه گیری فشار ورید مرکزی
• اندازه گیری اشباع اکسیژن جریان خون ورید مرکزی
• فشار شریان ریوی
• استقرار ضربان سازهای موقت
• مدیریت هدفمند دما
• نوع عروقی که در آن کارگذاری می شوند ( به عنوان مثال وریدی محیطی، وریدی مرکزی یا شریانی )
• طول عمر ( موقت یا دائم )
• محل کارگذاری ( ساب کلاوین، ژوگولار، فمورال، محیطی مرکزی یا PICC )
• برخی ویژگی های خاص کاتتر ( کاف دار، بدون کاف، آغشته به هپارین، آنتی بیوتیک یا مواد آنتی باکتریال، تعداد لومن ها و … )
• کاتترهای مرکزی Nontunneled
• کاتترهای مرکزی Tunneled
• پورت های کاشتنی ( Implantable Ports )
• کاربرد برای درمان در کوتاه مدت
• کارگذاری بدون جراحی و از راه پوست
ورید سابکلاوین
ورید ژگولار
ورید فمورال
• تعداد لومن ها از یک تا چهار عدد
• طول ۱۲ تا ۳۰ سانتیمتر
• کارگذاری سریع
• خروج سریع
• میزان عفونت بالا
• نیازمند تعویض پانسمان
• نیاز به شست و شوی دائم لومن ها
انتخاب کاتتر مناسب به عوامل زیر وابسته است:
• روند بیماری
• تاریخچه پزشکی
• ایمنی و راحتی بیمار
• مقدار و نوع مایع یا دارویی که تزریق خواهد شد
• کفایت و امکان استفاده از عروق محیطی
• آسیب به تمامیت عروقی ( Potential harm to vessel integrity )
• نظارت مستمر بر فشار ورید مرکزی ( CVP ) یا تکرار نمونه خون وریدی
• زمان ماندگاری
• تزریق چند دارو به صورت همزمان