کابلستان

لغت نامه دهخدا

کابلستان. [ ب ُ ل ِ / ل َ ] ( اِخ ) مؤلف قاموس الاعلام گوید: نامی است که وقتی از اوقات به خطه وسیع و مرتفع اطلاق میشد که قسمت شمال شرقی افغانستان و مرکزش کابل را در بر داشت و شامل قسمت عمده از حوضه نهر کابل بود. زابلستان هم در طرف جنوب غربیش قرار داشت. در شاهنامه اغلب تفاوتی بین این دونام [ کابل ، کابلستان ] داده نمیشود. بعض جغرافیانویسان هم این دو نام را یکی میدانند، اما از شاهنامه چنین برمی آید که یکجا نیست بلکه دو جاست. آئین اکبری هم این فکر را تأیید میکند. ( قاموس الاعلام ترکی ).
پرستندگان را سوی گلستان
فرستد همی ماه کابلستان.
( شاهنامه چ بروخیم ج 1 ص 157 ).
خرامان ز کابلستان آمدیم
بر شاه زابلستان آمدیم.
( ایضاً ص 158 ).
سپهبد خرامید تا گلستان
بنزد کنیزان کابلستان.
( ایضاً ص 159 ).
وزان چون بهشت برین گلستان
نگردد تهی روی کابلستان.
( ایضاً ص 183 ).
چو کابلستان را بخواهد بسود
نخستین سر من بباید درود.
( ایضاً ص 190 ).
چنان ماه بیند به کابلستان
چو سرو سهی بر سرش گلستان.
( ایضاً ص 197 ).
چو شد زال فرخ ز کابلستان
ببد سام یکزخم در گلستان.
( ایضاً ص 198 ).
شوید و به گنجوردستان دهید
بنام مه کابلستان نهید.
( ایضاً ص 201 ).
همه کابلستان شد آراسته
پر از رنگ و بوی و پر از خواسته.
( ایضاً ص 216 ).
شه کابلستان گرفت آفرین
چه بر سام و بر زال زر همچنین.
( ایضاً ص 218 ).
یکی جشن کردند در گلستان
ز کابلستان تا به زابلستان.
( ایضاً ص 225 ).
تو با گرز داران زابلستان
دلیران و گردان کابلستان.
( ج 4 ص 911 ).
به زابلستان و به کابلستان
نه ایوان بود نیز و نه گلستان.
( ایضاً ص 959 ).
که او راست تا هست زابلستان
همان بست و غزنین و کابلستان.
( ج 6 ص 1637 ).
ز کابلستان تا به زابلستان
زمین شد بکردار غلغلستان.
( ایضاً ص 1742 ).

فرهنگ فارسی

در قدیم بخطه ای وسیع و مرتفع حوضه رود کابل که اکنون قسمت شمال شرقی افغانستان را که مرکزش کابل است تشکیل میدهد اطلاق میشده . در شاهنامه غالبا فرقی بین کابل و کابلستان نیست .
قسمت شمال شرقی افغانستان

پیشنهاد کاربران

چغازنبیل معبدی کهن در استان خوزستان بین سه شهر مهم ایرانیان شوش، شوشتر و دزفول است که واژه زنبیل اشاره به شهر و پادشاهان این ناحیه مرتبط با زابلستان و کابلستان ( کاوولستان ) باستان در شاهنامه حکیم فردوسی دارد.
...
[مشاهده متن کامل]

آرامگاه یعقوب لیث صفاری در این ناحیه است.
احتمالاً شهر دزفول یا شوشتر کنونی در ناحیه همان دژکول یا قلعه کاول باستان است.
ساکنین اصلی و بومی این منطقه پس از حمله اعراب در کوهستان های شرقی این ناحیه پناه گرفته و شهرو اطراف آن به اشغال مسلمانان در آمد.

بپرس