کابارْدین
(نیز: قابارطای؛ قبارطی) قوم قفقازی، از گروه های قوم چرکس، موسوم به آدیغه. اکثر کاباردین ها در جمهوری کاباردینو ـ بالکار، در ناحیۀ مرکزی شمال قفقاز سکونت دارند و بعضی دیگر در ایالت خودمختار آدیغه به سر می برند. طبق آخرین سرشماری های دورۀ شوروی، جمعیت کاباردین های قفقاز، بیش از ۳۲۱هزار نفر بوده است. کاباردین ها، به استثنای گروه های مسیحی که در مزدوک از نواحی اوستیای شمالی سکونت دارند، همگی مسلمانند. کاباردین ها اعقاب آن دسته از مهاجران آدیغه یا چرکس ها هستند که در جریان مهاجرت تدریجی از حوزۀ رودخانۀ کوبان به حوزۀ رودخانۀ ترک، در طول قرون ۸ ـ ۹ق.۱۴ـ۱۵م، با آلان ها روبه رو شدند. از ترکیب و همگونی نسبی آنان، قوم کاباردین شکل گرفت. بسیاری از کاباردین ها در طول قرون ۹ـ۱۰ق/۱۵ـ۱۶م و بیشتر در ارتباط با تاتارهای کریمه مسلمان شدند، اما حملات غارتگرانۀ تاتارهای کریمه به کارباردین ها در طول قرن ۱۰ق/۱۶م، این مردم را به دولت روسیه سوق داد. اینان در ۹۶۴ق/۱۵۵۷م، از ایوان مخوف یاری خواستند و در حمایت روسیه قرار گرفتند. با این همه الحاق کاباردین ها به روسیه، دو قرن بعد و پس از پیروزی دولت روسیه بر دولت عثمانی و امضای پیمان کوچک قینارجه در ۱۱۸۸ق/۱۷۷۴م قطعی شد. دولت قاجار در جریان جنگ با روسیه، کوشش های مختصری برای جلب همکاری کاباردین ها به عمل آورد، اما این کوشش ها نتیجه ای نداشت. کاباردین ها از شیخ شامل و مبارزات مریدان داغستانی نیز برضد روسیه فاصله گرفتند. ارتش آلمان در ۱۹۴۲م جمهوری خودمختار کاباردین بالکار را برای شش ماه به اشغال خود درآورد. کاباردین ها برخلاف بالکارها، از همکاری با اشغالگران خودداری کردند و به این ترتیب از تبعید همگانی ۱۹۴۴م مصون ماندند.
(نیز: قابارطای؛ قبارطی) قوم قفقازی، از گروه های قوم چرکس، موسوم به آدیغه. اکثر کاباردین ها در جمهوری کاباردینو ـ بالکار، در ناحیۀ مرکزی شمال قفقاز سکونت دارند و بعضی دیگر در ایالت خودمختار آدیغه به سر می برند. طبق آخرین سرشماری های دورۀ شوروی، جمعیت کاباردین های قفقاز، بیش از ۳۲۱هزار نفر بوده است. کاباردین ها، به استثنای گروه های مسیحی که در مزدوک از نواحی اوستیای شمالی سکونت دارند، همگی مسلمانند. کاباردین ها اعقاب آن دسته از مهاجران آدیغه یا چرکس ها هستند که در جریان مهاجرت تدریجی از حوزۀ رودخانۀ کوبان به حوزۀ رودخانۀ ترک، در طول قرون ۸ ـ ۹ق.۱۴ـ۱۵م، با آلان ها روبه رو شدند. از ترکیب و همگونی نسبی آنان، قوم کاباردین شکل گرفت. بسیاری از کاباردین ها در طول قرون ۹ـ۱۰ق/۱۵ـ۱۶م و بیشتر در ارتباط با تاتارهای کریمه مسلمان شدند، اما حملات غارتگرانۀ تاتارهای کریمه به کارباردین ها در طول قرن ۱۰ق/۱۶م، این مردم را به دولت روسیه سوق داد. اینان در ۹۶۴ق/۱۵۵۷م، از ایوان مخوف یاری خواستند و در حمایت روسیه قرار گرفتند. با این همه الحاق کاباردین ها به روسیه، دو قرن بعد و پس از پیروزی دولت روسیه بر دولت عثمانی و امضای پیمان کوچک قینارجه در ۱۱۸۸ق/۱۷۷۴م قطعی شد. دولت قاجار در جریان جنگ با روسیه، کوشش های مختصری برای جلب همکاری کاباردین ها به عمل آورد، اما این کوشش ها نتیجه ای نداشت. کاباردین ها از شیخ شامل و مبارزات مریدان داغستانی نیز برضد روسیه فاصله گرفتند. ارتش آلمان در ۱۹۴۲م جمهوری خودمختار کاباردین بالکار را برای شش ماه به اشغال خود درآورد. کاباردین ها برخلاف بالکارها، از همکاری با اشغالگران خودداری کردند و به این ترتیب از تبعید همگانی ۱۹۴۴م مصون ماندند.
wikijoo: کاباردین