کاگِ بِ (KGB)
پلیس مخفی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، موسوم به کمیتۀ امنیت دولت، با مسئولیتِ کنترل امنیت مرزها و امنیت عمومی و نظام کار اجباری. افسران کاگ ب گزارش های خود را به دفاتر اجرایی، که در هر شهر بزرگی وجود داشت، تسلیم می کردند. با فروپاشی اتحاد شوروی در ۱۹۹۱، کاگ ب جای خود را به سرویس ضد اطلاعات فدرالداد که در آوریل ۱۹۹۵ نام آن به سرویس امنیتی فدرالتغییر کرد و اختیاراتش نیز دامنه یافت و برقراری امنیت اقتصادی، مبارزه با جاسوسان بیگانه و فساد و جنایات سازمان یافته، و گردآوری اطلاعات خارجی را نیز دربرگرفت. کاگ ب دست کم ۲۲۰هزار پاسدار مرزی با ۸۰هزار نیروی کمکی شبه نظامی داوطلب داشته است. گفته می شد که بسیاری از افسران کاگ ب، جز مناصب مهم در داخل کشور، در سفارتخانه های شوروی در خارج از کشور نیز مناصب دیپلماتیک داشتند. کاگ ب، که از ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۱ ریاستش با ژنرال ولادیمیر کریوچکوفبود، هماهنگی عملیات سرکوب نظامی در آذربایجان در ۱۹۹۰ و در دولت های بالتیک در ۱۹۹۱ را برعهده داشت. پس از تلاش ناموفق برای کودتا بر ضد گورباچف در ۱۹۹۱، اصلاحاتی برای مهارکردن فعالیت های سیاسی کاگ ب به اجرا گذاشته شد: دستگاه رهبری آن برکنار شد، نیروهای نظامی تحت امر آن زیر نظر وزارت دفاع قرار گرفتند، گارد ریاست جمهوری از حوزۀ اختیارات کاگ ب خارج شد، و ارتباطات دولت را کمیته ای دولتی برعهده گرفت. نام های قدیمی تر پلیس مخفی عبارت بودند از آخرانادر دورۀ تزارها، چِکا(۱۹۱۸ـ۱۹۲۳)، گ پ اویا اُگ پ او (ادارۀ سیاسی یکپارچۀ دولت)(۱۹۲۳ـ۱۹۳۴)، اِن کاوِدِ (کمیساریای امور داخلی خلق)(۱۹۳۴ـ۱۹۴۶) و ام وِدِ (وزارت امور داخله)(۱۹۴۶ـ۱۹۵۳). از بخش های فرعی کاگ ب اسمرشبود. از ۱۹۹۸، مدیریت سرویس امنیتی فدرال جانشین کاگ ب را ولادیمیر پوتینبرعهده داشت. در ۱۹۹۰، موزۀ کاگ ب واقع در ساختمان مجاور مقرّ این سازمان در میدان دزیرژینسکیمسکو به روی مردم گشوده شد.
پلیس مخفی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، موسوم به کمیتۀ امنیت دولت، با مسئولیتِ کنترل امنیت مرزها و امنیت عمومی و نظام کار اجباری. افسران کاگ ب گزارش های خود را به دفاتر اجرایی، که در هر شهر بزرگی وجود داشت، تسلیم می کردند. با فروپاشی اتحاد شوروی در ۱۹۹۱، کاگ ب جای خود را به سرویس ضد اطلاعات فدرالداد که در آوریل ۱۹۹۵ نام آن به سرویس امنیتی فدرالتغییر کرد و اختیاراتش نیز دامنه یافت و برقراری امنیت اقتصادی، مبارزه با جاسوسان بیگانه و فساد و جنایات سازمان یافته، و گردآوری اطلاعات خارجی را نیز دربرگرفت. کاگ ب دست کم ۲۲۰هزار پاسدار مرزی با ۸۰هزار نیروی کمکی شبه نظامی داوطلب داشته است. گفته می شد که بسیاری از افسران کاگ ب، جز مناصب مهم در داخل کشور، در سفارتخانه های شوروی در خارج از کشور نیز مناصب دیپلماتیک داشتند. کاگ ب، که از ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۱ ریاستش با ژنرال ولادیمیر کریوچکوفبود، هماهنگی عملیات سرکوب نظامی در آذربایجان در ۱۹۹۰ و در دولت های بالتیک در ۱۹۹۱ را برعهده داشت. پس از تلاش ناموفق برای کودتا بر ضد گورباچف در ۱۹۹۱، اصلاحاتی برای مهارکردن فعالیت های سیاسی کاگ ب به اجرا گذاشته شد: دستگاه رهبری آن برکنار شد، نیروهای نظامی تحت امر آن زیر نظر وزارت دفاع قرار گرفتند، گارد ریاست جمهوری از حوزۀ اختیارات کاگ ب خارج شد، و ارتباطات دولت را کمیته ای دولتی برعهده گرفت. نام های قدیمی تر پلیس مخفی عبارت بودند از آخرانادر دورۀ تزارها، چِکا(۱۹۱۸ـ۱۹۲۳)، گ پ اویا اُگ پ او (ادارۀ سیاسی یکپارچۀ دولت)(۱۹۲۳ـ۱۹۳۴)، اِن کاوِدِ (کمیساریای امور داخلی خلق)(۱۹۳۴ـ۱۹۴۶) و ام وِدِ (وزارت امور داخله)(۱۹۴۶ـ۱۹۵۳). از بخش های فرعی کاگ ب اسمرشبود. از ۱۹۹۸، مدیریت سرویس امنیتی فدرال جانشین کاگ ب را ولادیمیر پوتینبرعهده داشت. در ۱۹۹۰، موزۀ کاگ ب واقع در ساختمان مجاور مقرّ این سازمان در میدان دزیرژینسکیمسکو به روی مردم گشوده شد.
wikijoo: کاگ_ب