ژتون

ژتون به تکه یا پولک فلزی، کاغذی، پلاستیکی و … می گویند که به جای پول داد و ستد می شود. ژتون فلزی معمولاً مانند سکه دایره شکل است و روی آن نام مؤسسه و مبلغ یا ارزش حک شده است. در مواردی نیز مورد مصرف ژتون روی آن حک می شود مانند ژتون گوشت، ژتون نان.
در گذشته ژتون کاربردهای زیادی داشت و می توان گفت ابزاری بود برای استفاده در اتوماسیون مجامع کوچک شهری و سازمانی مانند مراکز تفریحی، شهربازی ها، کازینوها، غذاخوری های موسسات و سازمان ها، راه آهن ها، خطوط اتوبوسرانی و تاکسیرانی، فروشگاه های زنجیره ای، فروشگاه های مصرف موسسات و سازمان ها، تلفن ها، کارواش ها و…
هنگامی که ژتون برای اولین بار در فرانسه در قرون وسطی ظاهر شد، از آن به عنوان ابزاری برای محاسبه استفاده می شد. در واقع، با وجود معرفی اعداد عربی به اروپا در قرن سیزدهم، اعداد عربی تا قرن شانزدهم استفاده نمی شدند. آنگاه مرسوم بود که سکه های مسی یا برنجی را روی لوح مخصوصی به نام چُتکه می انداختند که به خطوط افقی و عمودی تقسیم می شد ( از اینجا اصطلاح ژتون jeton در فرانسه باب شد، از فعل jeter انداختن ) . با عبور از یک ستون به ستون دیگر در صفحه ای شطرنجی، ژتون ها بدین ترتیب مقادیر جدیدی به دست می آوردند. تعداد اصطلاحات حاصل از این عملیات نیز جالب توجه است: کلمه پیشخوان ( فرانسوی comptoir ) در واقع میز قرارگرفتن صفحه شطرنجی بود و میز تحریر ( فرانسوی bureau ) از پارچه ای می آید که پیشخوان را می پوشاند. چنان که از نسخ خطی آن زمان بر می آید، این سیستم شمارش در مدرسه تدریس می شد. [ ۱]