ژاپون

لغت نامه دهخدا

ژاپون. ( اِخ ) ژاپن. رجوع به ژاپن شود.

فرهنگ فارسی

دائی نیپون ( بمعنی مملکت آفتاب طالع ) کشوری است شامل ۴٠٠٠ جزیره کوچک و بزرگکه از شبه جزیره کامچاتکا تا سواحل جنوب شرقی چین امتداد و قریب به ۳۸۲۴۴۷ کیلومتر مربع مساحت دارد . مهمترین جزایر ژاپن جزیره های سه گانه مرکز ی است که بنامهای نیپون یا هندو ( اراضی اصلی ) و شی کوکو ( نواحی چهار گانه ) و کیو شو ( نواحی نه گانه ) معروفست . در شمال جزایر مرکزی نیز جزیره هوکائیدو یا یسو ( سرزمین وحشیان ) و نصف جنوبی جزیره کارافوتو یا ساخالین و مجمع الجزایر ریوکیو واقع شده . جزایر ژاپن از مشرق باقیانوس کبیر محدود است و دریا های غربی آن عبارتند از:بحر اختسک دریای ژاپن دریای چین و تنگه کره . وضع طبیعی - جزایر ژاپن بطور کلی صخره یی و کوهستانی است و فقط یک هشتم اراضی آن جلگه میباشد . وسیعترین جلگه های شرقی در جزیره هندو است که شهر توکیو در آن واقع شده . کوههای ژاپن بیشتر از آثار دوره سوم معرفه - الارضی است و در آن دو رشته کوه عمده وجود دارد : رشته اول از جنوب بشمال در جزیره هندو ممتد میباشد که سلسله های آئیچی و ابو کوما و کاتاکامی از مهمترین آنها بشمار میرود . رشته دیگر از شمال شرقی بجنوب غربی امتداد دارد و دنباله آن بجزایر کوریل و کامچاتکا منتهی میگردد. در مرکز جزیره هندو میان سلسله جبال شمالی و سلسله جبال جنوبی زمینهای پستی است که از دریای ژاپن تا اقیانوس کبیر امتداد دارد و در حقیقت جزیره مزبور را به دو نیم کرده است : در این قسمت آتشفشانهای بسیار وجود دارد که از آن جمله آتشفشان فوجی یاما است . بواسطه وجود کوههای آتشفشان زلزله در جزایر ژاپن بسیار روی می دهد چنانکه که در سال ۱۸۸۸ م . بسبب آتشفشانی کوه باندائی سان دوازده قریه بکلی ویران شد . در ۱۸۹۱ م . بسبب زلزله سهناکی باعث هلاک ۷٠٠٠ تن از اهالی و ویرانی ۱۹۷٠٠٠ خانه گردید.در ۱۹۲۳ زلزله و طوفان سهمناکی در حوالی شهر یوکوهاما رخ داد . در این حادثه قریب ۱۴۲٠٠٠ تن معدود و مفقود شدند.رود های ژاپن کوتاه و بی اهمیت است و طویلترین آنها ۳۵٠ کیلومتر طول دارد و عموما جریان رودها تند و سیلابی است . از رودهای بزرگ آن رود ایشیکاری در جزیره هوکائیدو و رود های شی نانو گاوا ( ۳۵٠ کیلومتر ) و تونه گاوا (۳٠٠ کیلومتر ) و سومیدا گاوا ( ۱۷٠ کیلومتر ) در جزیره هندو است . از میان سه رود اخیر دو رود اول قابل کشتی رانی است. آب و هوای ژاپن - بطور کلی آب و هوای ژاپن بحریست و چون بین ۲۲ و ۵٠ درجه عرض شمالی واقع شده و طول آن ۲۸ درجه است لذا آب و هوای مختلف در جزایر آن دیده میشود و اختلاف درجه حرارت جزایر شمالی و جنوبی آن بسیار است مع هذا جریان کوروشیو و باد های موسمی زمستانی هوای آنرا معتدل میسازد . ملت ژاپن - ظاهرا چند قرن پیش از میلاد دسته ای از مهاجران چین و کره بجزایر ژاپن رفتند و آداب و اصول تمدن را بمردم آن جزیره آموختند. طوایف بومی و اصلی ژاپن آینوس بودند که از قر. ۷ ق م. تا قر. ۲ م. در آنجا بحال توحش بسر میبردند . در قر . ۲ م . عده ای از مهاجران چینی بان جزایر هجوم بردند و بومیان را بنقاط و جزایر دور دست شمالی راندند و خود در جزایر هندو و اطراف آن اقامت گزیدند و ممالک ژاپن را تشکیل دادند.نخستین میکادوی ژاپن بنا بر روایات ژاپنی جیموتنو است که در ۶۶٠ ق م. میزیسته و امروزه روان او مورد پرستش ژاپنیهاست. در سال ۱۸۶۸ م . مردم کشور از بیداد و ستم سپهسالار کل بتنگ آمده و باستظهار میکادو (( موتسوهیتو ) ) امپراتور ژاپن بر او شوریدند و بفرمان امپراتور سپهسالار کل را ازمقام خود خلع کردند و میکادو مجددا صاحب اختیارات مطلق گردید. ازین تاریخ اصلاحات در ژاپن شروع شد و بفرمان میکادو پایتخت از شهر کیوتو - اقامتگاه قدیم امپراتوران بشهر یدو و مقر سپهسالار کل منتقل شد و آنرا توکیو یعنی پایتخت شرقی نامیدند . موتسو هیتو عده ای از شاگردان ژاپنی را باروپا فرستاد و در سراسر ژاپن مدارسی بسبک جدید تاسیس کرد و مستشارانی از اروپا خواست . در سال ۱۸۷٠ بکشیدن خطوط آهن و تلگراف و ساختن کشتیهای جنگی همت گماشت و خدمت نظام را اجباری کرد . در سال ۱۸۸۹ م . قانون اساسی تازه ای وضع کرد و قوه مقننه را بدو مجلس اعیان و مبعوثان سپرد و قوه مجریه را خود در دست گرفت . جنگ سال ۱۹٠٠ بین ژاپن و چین و فتح ژاپن ترقی و برتری نظامی ژاپن را ظاهر ساخت و جزیره فرمز بدست ژاپنیها افتاد و سبب عقد اتحاد بین انگلیس و آن کشور در ۱۹٠۲ گردید . در سال ۵ - ۱۹٠۴ بین ژاپن و دولت روس جنگ در گرفت که بشکست روس منجر شد و بر اثر آن شبه جزیره کره ضمیمه ژاپن شد . دولت ژاپن بر اثر این پیروزی در ردیف دول معظم جهان محسوب شد . در جنگ جهانگیر اول ۱۸ - ۱۹۱۴ ژاپن از کشور های متفق و از مخالفان آلمان بود و از غراماتی که بر آلمان تعلق گرفت برخوردار شد و کیائوچو را تصرف کرد و بعد ها بر منچوری و قسمتی از مغولستان دست یافت و آنرا در سال ۱۹۴۱ از چین مجزا ساخت . در جنگ جهانگیر دوم ( ۱۹۴۵ - ۱۹۳۹ م . ) .از دول محور و مخالف آمریکا و انگلستان و متفقین آنها بود و با حمله ناگهانی در پرل هاربو بر کشتیهای جنگی آمریکا مخالفت خود را با متفقین علنی ساخت و تا سال ۱۹۴۲ م . فتوحات وی در مشرق آسیا بمنتهای عظمت رسید ولی پس از شکست آلمان قوای او رو بضعف نهاد و سرانجام بر اثر افکندن بمب اتمی از طرف آمریکا در دو شهر هیروشیما و ناگازاکی و قتل عام مردم آنها ژاپن در ۱۹۴۵ م . مجبور بتسلیم بلا شرط گردید و سرزمینهایی را که از چین گرفته بود بدان دولت مسترد داشت ( از جمله فرمز و منچوری ) . محصولات عمده ژاپن عبارتست از برنج گندم جو ارزن نیشکر توتون و چای . کاشتن درخت توت و تربیت کرم ابریشم در ژاپن رواج کامل دارد و آن از لحاظ مقدار ابریشم در عالم در درجه دوم است ( بعد از چین ) در همه سواحل ژاپن صید ماهی میشود . پرورش دامها چندان رواج ندارد زیرا بعقیده مذهبی ژاپنیان خوردن گوشت حیوانات اهلی را جایز نمیدانند معادن مهم ژاپن عبارتند از گوگرد زغال سنگ آهن مس منگنز طلا نقره نفت و غیره . وسایل ارتباطی و بازرگانی ژاپن خطوط آهن و دریاست و قریب ۳٠ هزار کیلومتر طول راه آهن این کشور است . حکومت ژاپن از سال ۱۸۸۹ مشروطه است و قوه مجریه در دست امپراتور است . دیت ژاپن مرکب است از دو مجلس ( اعیان و مبعوثان ) . در ژاپن مذهب رسمی وجود ندارد و همه مذاهب آزاد است ولی مردم بیشتر پیرو یکی از سه دین : شنتویی بودایی و کنفوسیوسی هستند. جمعیت ژاپن ۱۱۴۹٠٠٠٠٠ تن است . پایتخت ژاپن توکیو است و شهر های عمده آن عبارتند از ازاکا کوبه یوکو هاما ناگویا کیوتو هیروشیما هاکوداته و غیره .
ژاپن

پیشنهاد کاربران

بپرس