ژان ته ونو

ژان ته ونو در نوامبر ۱۶۶۳ سفر خود را به هندوستان آغاز کرد و در ۲۷ اوت ۱۶۶۴ به ایران رسید. او از راه کرمانشاه و همدان به اصفهان رفت و به مدت ۵ ماه در آنجا اقامت کرد ( اکتبر ۱۶۶۴ تا فوریه ۱۶۶۵ ) . سپس به همراه تاورنیه و گروه آنها به شیراز، لار و بندرعباس رفته تا به هندوستان بروند. اما بخاطر مخالفت هلندی ها فقط تاورنیه توانست به هندوستان برود و ته ونو و اندره دولیه دلاند از این فرصت استفاده کرده و مجدداً به شیراز برگشته تا بازدیدی از پرسپولیس داشته باشند. سپس آنها از یکدیگر جدا شده و ته ونو از طریق بصره در ۶ نوامبر ۱۶۶۵، از مسیر دریایی به هندوستان رفت. او ۱۳ ماه در امپراتوری مغول ( هند ) بود و مجدداً به بندرعباس بازگشت و به شیراز رفت و در تابستان ۱۶۶۷ ( ۱۰۸۷ ه‍. ش / ۱۰۴۶ ه‍. ق ) در اصفهان بود. موسیو ته ونو در حادثه ای توسط گلوله مصدوم شد و در اکتبر ۱۶۶۷ به سمت تبریز حرکت کرد اما در ۲۸ نوامبر ۱۶۶۷ در شهر میانه درگذشت.
این سفرنامه در سه بخش مجزا و در یک مجلد منتشر شده است. این سه بخش عبارتند از: سفر به ترکیه، سفر به ایران و سفر به شرق هند. این کتاب که سطر سطر آن به شرح جزئیات سفر اختصاص دارد منبع ارزشمندی برای شناسایی مناطق مختلف این کشور ها می باشد اصل سفرنامه به زبان انگلیسی و مصوراست و در فصول و بخشهای متعددی تنظیم شده و فهرست کامل آن در ابتدای کتاب قرار دارد.
بخش دوم این کتاب در مورد سفر او به ایران است که دارای ۱۶ فصل است. فصل اول، به ورودش به ایران و توصیف جاده منتهی به همدان اختصاص دارد. فصل دوم به مسیر همدان به اصفهان، فصل سوم به آب و هوای ایران ( به طور کلی ) ، فصل چهارم به توصیف اصفهان، فصل پنجم نیز به توصیف اصفهان، خصوصاً ساختمانهای اصفهان، فصل ششم به هنرهای اصفهان، فصل هفتم به واحد اندازه گیری اوزان، اندازه ها و پول، فصل هشتم به خصوصیت و ویژگی های ایرانیان، فصل نهم به عادات و اخلاق ایرانیان، فصل دهم به رژیم غذایی و نوشیدنی های ایرانیان، فصل یازدهم به حکام شاه عباس، وضعیت نظامی و دولتی در اصفهان، فصل دوازدهم به طالع بینی و خرافات میان ایرانیان، فصل سیزدهم به مذهب در میان ایرانیان، فصل چهاردهم به ارمنیان، مسیحیان و . . . در اصفهان، فصل پانزدهم به اسبها، حشرات و سایر حیوانات و فصل شانزدهم به انواع میوه ها و سبزیجات اشاره کرده است