چیچست

لغت نامه دهخدا

چیچست. [ چی چ ِ ] ( اِخ ) نام باستانی دریاچه ارومیّه. حمداﷲ مستوفی در نزهةالقلوب مینویسد. «چیچست به ولایت آذربایجان ، آن را دریای شور گویند. بلاد ارومیّه و اشنویه و دهخوارقان و طروج و سلماس بر ساحل اوست و در میانش جزیره و آنجا کوهی است که مدفن پادشاهان مغول است ». محمدبن خلف تبریزی صاحب برهان مینویسد «چیچست به لغت زند و پازند کوه را گویند و به عربی جبل خوانند» اما گفته او درست نیست و شاید اشتباه وی از اینجا ناشی شده است که جزیره و کوه میان دریاچه را به نام چیچست میخوانده اند.حمداﷲ مستوفی در نزهةالقلوب نام این دریاچه را کبودان مینویسد و میگوید نام باستانی آن چیچست بوده و ارامنه آن را کپوتان یا کپوتان دزو میخوانند و آبهای تغتو و جغتو و صافی و سراورود در او میریزد. دورش چهل و چهار فرسنگ است. مسعودی و ابن حوقل آن را بحیره کبودان خوانده اند. آقای پورداود در خرده اوستا حاشیه ص 312 و 133 مینویسند: راجع به دریاچه چیچست که همان ارومیّه باشد در تفسیر پهلوی ( زند ) مندرج است «از چیچست » تا دریاچه «چیچست » چهارفرسنگ است این دریاچه چهار فرسنگ درازا و پهنادارد. از این عبارت چنین برمی آید که دریاچه به نام شهر مجاور خود نامزد بوده است. دریاچه چیچست در شمال غربی ایران و نزد ایرانیان باستان مقدس بوده است. زیرا زرتشت در نواحی این دریاچه بوجود آمد و جنبه تقدس این دریاچه بدین مناسبت است. آب آن شور است و نزدیک 17 درصد نمک دارد و هیچ جانداری جز کرمی ریز که مخصوص همان آب است نمیتواند در آن زندگی کند. بنا برافسانه های تاریخی «یل کشورهای ایران و آراینده پادشاهی ، کیخسرو در کنار دریاچه ژرف و فراخ چیچست ( ارومیّه ) صد اسب و هزار گاو و ده هزار گوسفند فدا ساخت ودرخواست که در سراسر کشورها بزرگترین شهریار شود. ( آبان یشت فقرات 49 - 51 ). یل کشورهای ایران و آراینده پادشاهی ، کیخسرو، صد اسب و هزار گاو و ده هزار گوسفند از برای ناحیه فدا کرد و از او درخواست که روبروی دریاچه ژرف و فراخ چیچست ، افراسیاب بزهکار تورانی را بکشد. برای کین پدرش سیاوش دلیر که به بیداد کشته شد و برای کین اغریرث دلیر» گوش یشت فقرات 21 - 23 ( فرهنگ ایران باستان ص 252 ). نام چیچست در شاهنامه به غلط ناسخان «خنجست » آمده است. آتشکده معروف «آذرگشنسب » در کنار این دریاچه قرار داشته است :
سوی راه چیچست بنهاد روی
همی راند شادان دل و راه جوی.بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

نام دریاچه ارومیه ( رضائیه ) در قدیم . توصیح این نام بصورت (( خنجست ) ) تحریف شده .
نام باستانی دریاچه رضائیه .

دانشنامه آزاد فارسی

چیچَسْت
(در اَوستایی: چَئچِستَه) نام قدیم دریاچه ای در آذربایجان. احتمال می رود همان دریاچۀ ارومیّه باشد. زردشتیان در روایت های خود، کرانۀ این دریاچه را محل تولد زردشت می دانند. در آبان یَشت ، کِیخسرو در کرانۀ دریاچۀ ژرف و پهناور چیچست ۱۰۰ اسب و هزار گاو و ۱۰ هزار گوسفند قربانی می کند. برابر روایت مزدیسنان در زمان کیخسرو بتکده ای آن جا بوده که به امر او ویران شده و برجای آن آتشکدۀ آذرگُشَسب ساخته شده است؛ بنابر این روایت، شاید چیچست همان دریاچۀ تکاب، در میانۀ آتشکدۀ آذرگشسب، باشد.
wikijoo: چیچست

پیشنهاد کاربران

بپرس