[ویکی نور] چگونگی فرمانروایی عضدالدوله دیلمی و بررسی اوضاع ایران در زمان آل بویه. چگونگی فرمانروایی عضدالدوله دیلمی و بررسی اوضاع ایران در زمان آل بویه اثر علی اصغر فقیهی، اوضاع ایران در زمان آل بویه را بررسی کرده است.
منظور اصلی و اساسی در این کتاب، بررسی چگونگی فرمانروایی عضدالدوله از جهات گوناگون است. به اعتقاد وی، وضع زمان عضدالدوله و به طورکلی عصر آل بویه از جنبه های مختلف به ویژه از جهت پیشرفت تمدن عظیم اسلامی و توسعه علوم گوناگون و تحولی کم سابقه در علم و ادب و این گونه امور نسبت به عصرهای دیگر ممتاز است، بنابراین در این کتاب، تحقیقی مختصر درباره اوضاع اجتماعی و اداری و آداب ورسوم معمول در ایران در قرن چهارم و پنجم هجری مقارن سلطنت آل بویه و فرمانروایی عضدالدوله، مورد سخن قرار گرفته است
این کتاب که نخستین بار به سال 1347ش منتشر شد و همان سال برنده کتاب جایزه سلطنتی گردید، پایه ای بود برای پژوهش های ژرف تر نویسنده که به تألیف کتاب ارزشمند «آل بویه» انجامید
کتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز شده است. نویسنده کتاب را به دوازده بخش تقسیم بندی کرده است ولی مندرجات آن، دربردارنده دو قسمت بنیادین است: یکی چگونگی فرمانروایی عضدالدوله و امتیازات و خصوصیات این پادشاه بزرگ؛ دوم، تحقیقی مختصر درباره اوضاع اجتماعی و اداری و آداب ورسوم معمول در ایران در سده چهارم هجری که مقارن سلطنت آل بویه و فرمانروایی عضدالدوله است
تمام مطالب کتاب از روی اسناد اصلی و مدارک دست اول تهیه شده و مدارک هر مطلب در ذیل صفحات (و احیاناًً در متن) با تعیین صفحه و مجلد مربوط ذکر گردیده است. برای آشنایی بیشتر با مدارک و اسناد مربوط، در پایان کتاب، از مآخذی که در تألیف آن مورد استناد و استفاده بوده سخن رفته است؛ در این مورد ابتدا به مدارکی مربوط به تاریخ آل بویه که اکنون در دست نیست اشاره گردیده، سپس مدارک و اسنادی که مورد استناد بوده؛ یک یک معرفی گردیده است. همچنین در بسیاری از موارد که موضوعی به اختصار سخنی رفته است، به مدارک مربوط به آن موضوع اشاره شده تا چنانچه علاقه مندان مایل باشند، مراجعه فرمایند
مقصود از مدارک دست اول، آثاری است که مورد اعتماد و استناد عموم نویسندگان و مورخان معروف بوده است، خواه به قرن چهارم که عصر آل بویه است مربوط باشد، خواه به قرن های پنجم و ششم و احیاناًً قرن های هفتم تا نهم هجری، بنابراین، آثاری از قبیل متنظم ابن جوزی، کامل ابن اثیر، معجم الادباء یاقوت، «صبح الاعشی» قلقشندی و «النجوم الزاهره»، از لحاظ اصالت در ردیف کتاب هایی همانند تجارب الامم مسکویه و کتاب های صابی و ثعالبی قرار داده شده است. البته نویسنده خود به این نکته اشاره دارد که تا جایی که امکان داشته، آثار قرن چهارم و پنجم مورد استناد واقع شده و در مواردی که استفاده از آثار قرون بعد (تا قرن دهم) لازم بوده است، به معروف ترین و صحیح ترین مأخذ مراجعه گردیده و درهرحال، هیچ مطلبی با واسطه و با استناد به آثار قرون اخیر (جز در موارد بسیار نادر و ضروری) در کتاب نیامده است
منظور اصلی و اساسی در این کتاب، بررسی چگونگی فرمانروایی عضدالدوله از جهات گوناگون است. به اعتقاد وی، وضع زمان عضدالدوله و به طورکلی عصر آل بویه از جنبه های مختلف به ویژه از جهت پیشرفت تمدن عظیم اسلامی و توسعه علوم گوناگون و تحولی کم سابقه در علم و ادب و این گونه امور نسبت به عصرهای دیگر ممتاز است، بنابراین در این کتاب، تحقیقی مختصر درباره اوضاع اجتماعی و اداری و آداب ورسوم معمول در ایران در قرن چهارم و پنجم هجری مقارن سلطنت آل بویه و فرمانروایی عضدالدوله، مورد سخن قرار گرفته است
این کتاب که نخستین بار به سال 1347ش منتشر شد و همان سال برنده کتاب جایزه سلطنتی گردید، پایه ای بود برای پژوهش های ژرف تر نویسنده که به تألیف کتاب ارزشمند «آل بویه» انجامید
کتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز شده است. نویسنده کتاب را به دوازده بخش تقسیم بندی کرده است ولی مندرجات آن، دربردارنده دو قسمت بنیادین است: یکی چگونگی فرمانروایی عضدالدوله و امتیازات و خصوصیات این پادشاه بزرگ؛ دوم، تحقیقی مختصر درباره اوضاع اجتماعی و اداری و آداب ورسوم معمول در ایران در سده چهارم هجری که مقارن سلطنت آل بویه و فرمانروایی عضدالدوله است
تمام مطالب کتاب از روی اسناد اصلی و مدارک دست اول تهیه شده و مدارک هر مطلب در ذیل صفحات (و احیاناًً در متن) با تعیین صفحه و مجلد مربوط ذکر گردیده است. برای آشنایی بیشتر با مدارک و اسناد مربوط، در پایان کتاب، از مآخذی که در تألیف آن مورد استناد و استفاده بوده سخن رفته است؛ در این مورد ابتدا به مدارکی مربوط به تاریخ آل بویه که اکنون در دست نیست اشاره گردیده، سپس مدارک و اسنادی که مورد استناد بوده؛ یک یک معرفی گردیده است. همچنین در بسیاری از موارد که موضوعی به اختصار سخنی رفته است، به مدارک مربوط به آن موضوع اشاره شده تا چنانچه علاقه مندان مایل باشند، مراجعه فرمایند
مقصود از مدارک دست اول، آثاری است که مورد اعتماد و استناد عموم نویسندگان و مورخان معروف بوده است، خواه به قرن چهارم که عصر آل بویه است مربوط باشد، خواه به قرن های پنجم و ششم و احیاناًً قرن های هفتم تا نهم هجری، بنابراین، آثاری از قبیل متنظم ابن جوزی، کامل ابن اثیر، معجم الادباء یاقوت، «صبح الاعشی» قلقشندی و «النجوم الزاهره»، از لحاظ اصالت در ردیف کتاب هایی همانند تجارب الامم مسکویه و کتاب های صابی و ثعالبی قرار داده شده است. البته نویسنده خود به این نکته اشاره دارد که تا جایی که امکان داشته، آثار قرن چهارم و پنجم مورد استناد واقع شده و در مواردی که استفاده از آثار قرون بعد (تا قرن دهم) لازم بوده است، به معروف ترین و صحیح ترین مأخذ مراجعه گردیده و درهرحال، هیچ مطلبی با واسطه و با استناد به آثار قرون اخیر (جز در موارد بسیار نادر و ضروری) در کتاب نیامده است