[ویکی شیعه] چَک ها یا چَکان خاندانی از شیعیان امامی مذهب که در سال های ۹۶۲- ۹۹۴ق. بر کشمیر حاکم بودند. نام چک ها برگرفته از نیای این خاندان به نام «لنگر چک» است. چک ها یکی از طوایف قدرتمند کشمیر بودند که در امور سیاسی نفوذ داشتند، و تعدادی از آنان از صاحب منصبان سلسله شاهمیری (۷۴۰-۹۶۲ق.) بودند که حدود ۲۲۰ سال بر کشمیر حکومت داشت. سلسله شاهمیری به دست چک ها از میان رفت و چک ها پس از آن، حدود ۲۵ سال بر کشمیر حکومت کردند. در دوران حکومت آنان شیعیان در این منطقه قدرت گرفتند و تشیع رواج بیشتری یافت.
منابع تاریخی از تشیع چک ها به دست میر شمس الدین عراقی خبر داده اند. شمس الدین عراقی از صوفیانی بود که در ۸۹۲ق. همراه با تعداد زیادی از سادات به کشمیر مهاجرت کردند. خاندان چک از جمله مریدان میر شمس الدین بودند. بخشی از چک ها به رهبری پاندوچک شیعه شدند و گروهی از چک ها به رهبری شمس چک به مذهب تسنن درآمدند که در غرب کشمیر در منطقه کپواره(کشتواره) ساکن شدند. رهبری چک های شیعه بعد از پاندوچک به حسین چک رسید. فرمانروایان بعدی کشمیر از فرزندان حسین چک بودند.
چک ها ابتدا از کارگزاران حکومت شاهمیریان بودند و در سده دهم هجری به مناصب بالایی دست یافتند. کاجی چک در ۹۲۴ق. به وزارت سلطان محمد شاهمیری رسید. وزارت کاجی چک همزمان با حضور میر شمس الدین عراقی در کشمیر بود و در این مدت کاجی چک به تقویت تصوف و تشیع در کشمیر پرداخت. کاجی چک که از قدرت زیادی در دربار شاهمیریان برخوردار بود در توطئه ای علیه محمد شاه شرکت کرد و ابراهیم شاهمیری را به شاهی برگزید اما بعد از مدتی از دیگر مدعیان قدرت در خاندان شاهمیری شکست خورد و گریخت. کاجی چک بار دیگر در دوران سلطنت شمس الدین پسر محمد شاه به وزارت رسید. وی در ۹۵۲ درگذشت.
منابع تاریخی از تشیع چک ها به دست میر شمس الدین عراقی خبر داده اند. شمس الدین عراقی از صوفیانی بود که در ۸۹۲ق. همراه با تعداد زیادی از سادات به کشمیر مهاجرت کردند. خاندان چک از جمله مریدان میر شمس الدین بودند. بخشی از چک ها به رهبری پاندوچک شیعه شدند و گروهی از چک ها به رهبری شمس چک به مذهب تسنن درآمدند که در غرب کشمیر در منطقه کپواره(کشتواره) ساکن شدند. رهبری چک های شیعه بعد از پاندوچک به حسین چک رسید. فرمانروایان بعدی کشمیر از فرزندان حسین چک بودند.
چک ها ابتدا از کارگزاران حکومت شاهمیریان بودند و در سده دهم هجری به مناصب بالایی دست یافتند. کاجی چک در ۹۲۴ق. به وزارت سلطان محمد شاهمیری رسید. وزارت کاجی چک همزمان با حضور میر شمس الدین عراقی در کشمیر بود و در این مدت کاجی چک به تقویت تصوف و تشیع در کشمیر پرداخت. کاجی چک که از قدرت زیادی در دربار شاهمیریان برخوردار بود در توطئه ای علیه محمد شاه شرکت کرد و ابراهیم شاهمیری را به شاهی برگزید اما بعد از مدتی از دیگر مدعیان قدرت در خاندان شاهمیری شکست خورد و گریخت. کاجی چک بار دیگر در دوران سلطنت شمس الدین پسر محمد شاه به وزارت رسید. وی در ۹۵۲ درگذشت.
wikishia: چک ها