چِک، ادبیات (Czech literature)
نویسندگی به زبان چک در قرن ۱۴م شکوفا شد ولی سلسلۀ هابسبورگ آن را به شدت سرکوب کرد. در قرن ۱۹، ادبیات چک احیا شد و تا جنگ جهانی اول بی وقفه رشد کرد. پس از تأسیس دولت مستقل چکسلوواکی در ۱۹۱۸، ادبیات تا زمان روی کارآمدن کمونیست ها در ۱۹۴۸ شکوفا شد و در دهۀ ۱۹۶۰، نویسندگانی چون میلان کوندرا و میروسلاف هولوب بار دیگر توجه جهانی را به خود جلب کردند. از سَبُکیِ تحمل ناپذیر هستی (بار هستی)۴ (۱۹۸۴) کوندرا فیلمی ساخته شد که توفیق جهانی یافت. ادبیات چک، در نخستین سال های حیاتش، با پروتستانیسم هوسی و رُنسانس آغازین پیوندی ژرف داشت. از آن پس، با ظهور هابسبورگ های کاتولیک سنت ادبیات بومی را از کشور بیرون راند که در آن جا فرد جامع الأطرافی به نام آموس کومنسکی (کومنیوس، ۱۵۹۲ـ۱۶۷۰) شاهکار منثور خود هزار توی جهان و بهشت دل (۱۶۳۱) را نوشت. اشعار رمانتیک کارل هینک ماخا و گروه مای، که او از آن ها تأثیر پذیرفت و ویتیسلاف هالک (۱۸۳۵ـ۱۸۷۴) ازجملۀ آنان بود، در قرن ۱۹ تأثیر بسیاری داشت. ادبیات چک بین دو جنگ جهانی با نمایش نامه های کارل چاپک و فرانتییشک لانگر (۱۸۸۸ـ۱۹۶۵)، شعر های یاروسلاف سیفرت، و داستان های بعدی یاروسلاف هاشک شکوفا شد. پس از رکودی مختصر در اوایل دوران حاکمیت کمونیسم، ادبیات از دهۀ ۱۹۶۰ به بعد در چکسلوواکی دوباره آشکار شد. از دهۀ ۱۹۷۰ تا سقوط کمونیسم، نویسندگان نقش مهمی در جنبش دموکراتیک بازی کردند، و واتسلاف هاول نمایش نامه نویس (۱۹۳۶ـ ) در ۱۹۸۹ نخستین رئیس جمهور پس از دوران کمونیسم شد.
نویسندگی به زبان چک در قرن ۱۴م شکوفا شد ولی سلسلۀ هابسبورگ آن را به شدت سرکوب کرد. در قرن ۱۹، ادبیات چک احیا شد و تا جنگ جهانی اول بی وقفه رشد کرد. پس از تأسیس دولت مستقل چکسلوواکی در ۱۹۱۸، ادبیات تا زمان روی کارآمدن کمونیست ها در ۱۹۴۸ شکوفا شد و در دهۀ ۱۹۶۰، نویسندگانی چون میلان کوندرا و میروسلاف هولوب بار دیگر توجه جهانی را به خود جلب کردند. از سَبُکیِ تحمل ناپذیر هستی (بار هستی)۴ (۱۹۸۴) کوندرا فیلمی ساخته شد که توفیق جهانی یافت. ادبیات چک، در نخستین سال های حیاتش، با پروتستانیسم هوسی و رُنسانس آغازین پیوندی ژرف داشت. از آن پس، با ظهور هابسبورگ های کاتولیک سنت ادبیات بومی را از کشور بیرون راند که در آن جا فرد جامع الأطرافی به نام آموس کومنسکی (کومنیوس، ۱۵۹۲ـ۱۶۷۰) شاهکار منثور خود هزار توی جهان و بهشت دل (۱۶۳۱) را نوشت. اشعار رمانتیک کارل هینک ماخا و گروه مای، که او از آن ها تأثیر پذیرفت و ویتیسلاف هالک (۱۸۳۵ـ۱۸۷۴) ازجملۀ آنان بود، در قرن ۱۹ تأثیر بسیاری داشت. ادبیات چک بین دو جنگ جهانی با نمایش نامه های کارل چاپک و فرانتییشک لانگر (۱۸۸۸ـ۱۹۶۵)، شعر های یاروسلاف سیفرت، و داستان های بعدی یاروسلاف هاشک شکوفا شد. پس از رکودی مختصر در اوایل دوران حاکمیت کمونیسم، ادبیات از دهۀ ۱۹۶۰ به بعد در چکسلوواکی دوباره آشکار شد. از دهۀ ۱۹۷۰ تا سقوط کمونیسم، نویسندگان نقش مهمی در جنبش دموکراتیک بازی کردند، و واتسلاف هاول نمایش نامه نویس (۱۹۳۶ـ ) در ۱۹۸۹ نخستین رئیس جمهور پس از دوران کمونیسم شد.
wikijoo: چک،_ادبیات