چوپانیان

این دودمان سلسله ای از امرا بود که پس از درگذشت ابوسعید بهادرخان آخرین ایلخان مغول در قسمتی از ایران حکومت کرد. مؤسس آن امیر شیخ حسن چوپانی پسر بزرگ تر امیر تیمورتاش بن امیر چوپان سلدوز است و پس از او برادر کوچک ترش امیر ملک اشرف چوپانی حکومت کرد. پادشاهان خاندان چوپانی منحصر به همین دو تن است.
چوپانیان از خانواده مغول بودند که در قرن ۱۴ میلادی به شهرت رسیدند. در آغاز زیر نظر ایلخانیان حکومت می کردند ولی پس از سرنگونی آن ها، بر بخشی از سرزمین های آنان فرمان راندند. چوپانیان آذربایجان را پایگاه قدرت خود قرار دادند؛ تا زمانی که جلایریان در بغداد به قدرت رسیدند.
در اوایل قرن چهاردهم، امیرچوپان زیر سه ایلخان متوالی خدمت می کرد، که از غازان محمود شروع می شد. امیرچوپان، فرمانده نظامی برجسته، به سرعت درجه ای از نفوذ بر ایلخانان را به دست آورد و با چند تن از اعضای خط هولاکوخان ازدواج کرد. قدرت و نفوذ او باعث کینه در میان اشراف شد، که در سال ۱۳۱۹ علیه او توطئه کردند اما شکست خوردند. ایلخان ابوسعید اما از نفوذ امیرچوپان و موقعیت پ های پسران او در ایالات امپراتوری خوشش نیامد و امیرچوپان را با موفقیت از دربار حذف کرد و پسرانش را از فرمانداری ایالات عزل کرد. وی در سال ۱۳۲۷ به هرات گریخت و کارتیها او را اعدام کردند. تعدادی از پسرانش به اردوگاه طلایی یا ممالک مصر گریختند در حالی که دیگران کشته شدند.
چوپانیان به طور کامل از ایران محو نشدند. بغداد خاتون، دختر امیرچوپان، چشم ابوسعید را چنان به خود جلب کرده بود که سرسختانه ایلخان خواهان ازدواج با او شد. در طول عمر امیرچوپان، او با شیخ حسن جلایر، بنیانگذار آینده جلایرها ازدواج کرده بود، اما پس از فرار امیرچوپان به هرات، شیخ حسن از بغداد خاتون جدا شد و پس از قتل امیرچوپان، مدتی بسیار زیاد کوتاه پس از عزاداری، بغداد خاتون با ابوسعید ازدواج کرد. او به سرعت بر ایلخان نفوذ بلامنازع و بی بدیل بدست آورد و از اعتبار، امتیازات و اختیارات بسیار وسیعی و نفوذ عظیمی که به او داده شده بود نهایت استفاده را کرد، بغداد خاتون دشمنان، بدخواهان و قاتلان پدر و برادرانش را یا بیچاره کرد، یا تبعید یا به قتل رساند. ادعا شد ( اما هرگز ثابت نشد ) که در توطئه هایی علیه ایلخان دست داشته است، اما برخی معتقد بودند که باعث مرگ ابوسعید در ۱۳۳۵ شده است. جانشین ابوسعید، آرپاخان از ترش زیاد بخاطر نفوذش و بیمناک از این که علیه او با متحدانش توطئه کند او را اعدام کرد، بغداد خاتون ۱۶ روز پس از مرگ ابوسعید توسط خواجه لوُلوُ با ضربات چوپ به قتل رسید.