چوخا

• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹

است. چنانکه در این رابطه نوشته: ( ( چون علی الرسم تمام اهل قلم به شال کلاه و دولاغ و جوخابارانی که لباس سلام آن عصر بود. . . ) ) ( احمدمیرزاعضدالدوله. تاریخ عضدی. 1362. کرج: انتشارات سرو. ص54 )

لَم چُغا [lam - chogha] ( نمد - چوخا ) شولای چوپانان منطقه استرآباد بوده است. این شولا مانند عبا تا زیر زانو و یا مچ پا، بدون آستین و دارای سرشانه‏ های افراشته است؛ به صورتی که وقتی آن را میپوشند، تداعی کننده شکل صلیب خواهد بود. ساختار اصلی لم چُخا از نمدِ مالیده شده است که روی آن یک لایه پارچه چوخا دوخته شده و برای جلوگیری از نفوذ آب باران به آن، سطح بیرونی آن ( روی چوخا ) را به روغن حیوانی ( روغن دنبه ) آغشته میکنند. لَم چُغا علاوه بر اینکه نوعی تنپوش است، برای چوپانان حکم زیرانداز و کیسه خواب را نیز دارد؛ چنانکه موقع خواب ( به ویژه در برف و بوران ) سَرِ خود را به داخل یکی از سرشانه های افراشته ی آن کرده و آن را دور خود می پیچند تا از سرما و نفوذ رطوبت مصون بمانند.
با توجه به اینکه ایالت استرآباد از ادوار بسیار دور مهاجرپذیر بوده، ممکن است نام چوخا ریشه در هریک از زبان ها یا گویش های بومی ایراناعم از لری، ترکی، کردی و. . . داشته باشد. ( هرچند در تبرستان که مانند استرآباد مهاجرپذیر نبوده نیز این واژه مستعمل و پرکاربرد است )