چهل منبر یکی از آیینهای عزاداری عاشورا در ایران است که درخرم آباد، بروجرد، گرگان، اصفهان، لاهیجان و چند شهر دیگر برگزار می شود. آئین چهل منبری به عنوان یک اثر معنوی در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است؛ و چهل منبر خرم آباد در فهرست آثار جهانی ثبت گردیده.
... [مشاهده متن کامل]
ناظم الاسلام کرمانی دربارهٔ این رسم نوشته است: «در آغاز، این رسم منحصر بود به همان دو منبری که در دههٔ عاشورا در محله رازون و صوفیون بروجرد روضه می خواندند، بعد هر جا منبری می گذاشتند تا مردم رویش شمع روشن کنند.
مهرداد اوستا از مشاهیر بروجردی مینویسد که «آیین چهل منبر در بروجرد مربوط به قبل از اسلام و در زمانی بود که از آتشکده جامع بروجرد در میدان جعفری فعلی که هنوز وجود دارد تا به آتشگاه چغا در هر ۱۰۰ گام یک منبر گذاشته و در آن آتش روشن می کردند برای آمرزیده شدن گناهان و چهلمین آن منبر بر تپه چغا بوده به نوعی فاصله چغا تا آتشکده که ۴ کیلومتر است ۴۰ تا آتش روشن میکردند.
چهل منبر در بروجرد در نوع خود بی سابقه هست. چهل منبر در بروجرد در عصر تاسوعا و تا پاسی از نیمه شب ادامه دارد. این آیین معمولاً در محلات قدیم بروجرد همچون ( صوفیون، قدقون، رازان، حافظیه، جعفری، یخچال ) برگزار می شود که بیشتر در سقاخانه های محلات صوفیون و رازان است.
در این آیین زنان و مردان ضمن پوشاندن صورت هایشان به تکرار نام خدا و روشن کردن شمع به یاد کشتگان کربلا می پردازند. افرادی که نذر دارند بعد از آیین چهل منبر به آیین استکان ( از دیگر رسوم مردم بروجرد ) که در خانه تاریخی آقا معمولاً و در شب غروب تاسوعا برگزار می شود می روند. در این آیین در بروجرد صاحب سقاخانه ها با شیرینی و شربت و گاهی چای در زمستان از که نذری هستند پذیرایی می شوند. رسم بر این است که اولین شمع را در خانه تاریخی آقا روشن کنند و آخرین شمع را در امام زاده شاهزاده ابوالحسن روشن نمایند. بعد از گذاشتن ۴۰ تا شمع در چهل منبر معمولاً بعد از گرفتن حاجت در سال بعد ۴۱ عدد شمع می گذارند که اصطلاحاً ۴۱ منبر گفته می شود. گاهی اوقات با پای برهنه و صورت پوشیده و با کسی نیز سخن نمی گویند البته بسته به نذر به چهل منبر می روند.
در مراسم چهل منبر در بروجرد هر سقاخانه بسته به نظر پذیرایی می کنند از منبرگزاران به بجز شیر بسته به رسم در هر سقاخانه هست، شربت شیرینی، چای، خرما، . . . پذیرایی می شود.
... [مشاهده متن کامل]
ناظم الاسلام کرمانی دربارهٔ این رسم نوشته است: «در آغاز، این رسم منحصر بود به همان دو منبری که در دههٔ عاشورا در محله رازون و صوفیون بروجرد روضه می خواندند، بعد هر جا منبری می گذاشتند تا مردم رویش شمع روشن کنند.
مهرداد اوستا از مشاهیر بروجردی مینویسد که «آیین چهل منبر در بروجرد مربوط به قبل از اسلام و در زمانی بود که از آتشکده جامع بروجرد در میدان جعفری فعلی که هنوز وجود دارد تا به آتشگاه چغا در هر ۱۰۰ گام یک منبر گذاشته و در آن آتش روشن می کردند برای آمرزیده شدن گناهان و چهلمین آن منبر بر تپه چغا بوده به نوعی فاصله چغا تا آتشکده که ۴ کیلومتر است ۴۰ تا آتش روشن میکردند.
چهل منبر در بروجرد در نوع خود بی سابقه هست. چهل منبر در بروجرد در عصر تاسوعا و تا پاسی از نیمه شب ادامه دارد. این آیین معمولاً در محلات قدیم بروجرد همچون ( صوفیون، قدقون، رازان، حافظیه، جعفری، یخچال ) برگزار می شود که بیشتر در سقاخانه های محلات صوفیون و رازان است.
در این آیین زنان و مردان ضمن پوشاندن صورت هایشان به تکرار نام خدا و روشن کردن شمع به یاد کشتگان کربلا می پردازند. افرادی که نذر دارند بعد از آیین چهل منبر به آیین استکان ( از دیگر رسوم مردم بروجرد ) که در خانه تاریخی آقا معمولاً و در شب غروب تاسوعا برگزار می شود می روند. در این آیین در بروجرد صاحب سقاخانه ها با شیرینی و شربت و گاهی چای در زمستان از که نذری هستند پذیرایی می شوند. رسم بر این است که اولین شمع را در خانه تاریخی آقا روشن کنند و آخرین شمع را در امام زاده شاهزاده ابوالحسن روشن نمایند. بعد از گذاشتن ۴۰ تا شمع در چهل منبر معمولاً بعد از گرفتن حاجت در سال بعد ۴۱ عدد شمع می گذارند که اصطلاحاً ۴۱ منبر گفته می شود. گاهی اوقات با پای برهنه و صورت پوشیده و با کسی نیز سخن نمی گویند البته بسته به نذر به چهل منبر می روند.
در مراسم چهل منبر در بروجرد هر سقاخانه بسته به نظر پذیرایی می کنند از منبرگزاران به بجز شیر بسته به رسم در هر سقاخانه هست، شربت شیرینی، چای، خرما، . . . پذیرایی می شود.
