چهارمحال و بختیاری

دانشنامه آزاد فارسی

چهارمَحال و بختیاری
قلعه جوقان، 38کیلومتری شهرکرد
قلعه جوقان، 38کیلومتری شهرکرد
استانی در مرکز غربی ایران، بین استان اصفهان در شمال و شرق، استان کهگیلویه و بویراحمد و استان خوزستان در غرب، و استان لرستان در شمال غربی قرار دارد. این استان، که در ناحیۀ مرکزی گرانکوه زاگرس قرار دارد، کوهستانی است و کوه های بلندی چون زردکوه با ارتفاع ۴,۲۲۵ متر (بلندترین کوه این استان)، کوه کربوش (۳,۹۷۴ متر)، هفت چشمه (۳,۹۷۲ متر)، هزاردره (۳,۸۶۲ متر)، کلار (۳,۸۳۲ متر)، سالدارون (۳,۶۲۱ متر)، و کوه های بسیار دیگری که ارتفاعشان غالباً از ۳,۵۰۰ متر بالاتر است، در آن جا دیده می شوند. کوه های مزبور، که رودخانه های متعددی از آن ها سرچشمه می گیرند، پوشیده از جنگل و در بیشتر فصل های سال از برف پوشیده اند و آب نسبتاً فراوان این استان را تأمین می کنند. اقلیم این استان معتدلِ مایل به سرد و نیمه مرطوبِ مایل به خشک است و رودخانه هایی مانند آب کوهرنگ، زاینده رود، آب گرم، آب بازُفت، و ریزابه های فراوان دیگری که به زاینده رود می ریزند و یا سرچشمه های رود کارون را تشکیل می دهند، در آن جریان دارند. سد و تونل کوهرنگ، که آب یکی از سرچشمه های کارون را به زاینده رود منتقل می کند، در همین استان قرار دارد. بیش از ۸۰ درصد اراضی استان چهارمحال و بختیاری از کوه پوشیده شده است و دره های متعدد آن ها شبکۀ آب های وسیع مناسب دامداری و پرورش مرغ و ماهی را تشکیل می دهند. فرآورده های کشاورزی این استان عبارت اند از غلات، برنج، حبوبات، سیب زمینی، علوفه، انواع میوه، و چغندرقند. صنایعی چون تولید قند و شکر، شیشه و بلور، مصالح ساختمانی، و فرش بافی، و نساجی بخشی از فعالیت های صنعتی و اقتصادی آن را تشکیل می دهند. استان چهارمحال و بختیاری با ۸۵۷,۹۱۰ نفر (۱۳۸۵) جمعیت از شش شهرستان و هفده بخش با مرکزیت اداری شهرکرد تشکیل یافته است. چهارمحال و بختیاری در تقسیمات کشوری ۱۳۱۶ جزو استان هفتم بود و در تقسیمات ۱۳۴۰ به فرمانداری کل بختیاری و چهارمحال تبدیل شد و در تقسیمات بعد به استان چهارمحال و بختیاری تغییر نام داد.

پیشنهاد کاربران

ظل السلطان، شاهزاده قاجار و حاکم اصفهان در عهد ناصرالدین شاه درباره چهارمحال اینطور مینویسد:
چهار محال بلوکی است سردسیر به قول مشهور " هند کوچک " است. بسیار بلوک آباد و پرنعمت و پرجمعیت با مراتع سبز و خرم و چمنهای خصیب و آبهای زیاد. بهترین بلوکات اصفهان است بعد از لنجان [چون] چهار ناحیه است به همین جهت چهارمحال میگویندش یعنی چهار محل است. محل اول میزدج دویم لار سوم کلار چهارم کندمان. چهار محال می گویند یعنی دارای چهار محل. بطور تحقیق بعد از بذر رعیت، یکصد و پنجاه هزار خروار در این چهار ناحیه گندم حاصل انبار مالکین میشود، و باید چندین کرور گوسفند داشته باشد. حاجی محمد رضا خان نامی با اسنادی که در دست دارد ـ و بسیار اسناد معتبری است خود من هم ملاحظه کردم - خود را به حضرت حر ریاحی - رحمة الله علیه - میرساند که مقام آن حضرت بالاتر و والاتر از آن است که این بنده بخواهم بنویسم به روایتی اول شهید دشت کربلای معلی است رحمة الله علیه ـ بسیار مرد درست قابل پاکبازی بود. شنیدم در عهد او اگر یک لر از زردکوه پایش را به خاک چهار محال می گذاشت او را گرفته با نعل خر نعل کرده مجدداً به زردکوه میفرستاد! دارای هزار سوارو پنجهزار تفنگچی از خودش بود. یک افسانه ای است از سلطان جمجمه نام و به شعر هم در آورده اند که می گوید:
...
[مشاهده متن کامل]

نام من بوده است سلطان جمجمه
من شبان بودم همه مه عالم رمه
و از همه چیز صدهزار صدهزار داشت این حاجی محمدرضاخان هم نمونه مقابل اوست. آن افسانه دروغ بود این فی الجمله حقیقتی داشت. بطور تحقیق، اجاره مرغهای او فقط - که تخم او را به شهر اصفهان می آوردند و می فروختند - هزار و پانصد تومان بود میگویند پنجهزار شتر داشته است! از این قبیل گوسفند و قاطر و گله و رمه هزار هزار داشته است. باری خودش و برادرش یکی از کدخداهای بزرگ و ملاکین بزرگ ایران در شمار می - آمدند ـ از خانه و قلعه و عمارات او که تالی عمارات سلطنتی و ثانی بناهای کریمخان بود دو مرتبه در هر دفعه یک هفته ، پسر او خانباباخان ما را مهمان کرد و صورت املاکی که بقدر شصت پارچه ملک بود آورده نزد من. دیدم باید - با عقلی که میگفتند او داشت - دلیل بر صدق آن ملکیت و جلالت قدر او را بکند که کدخدای بزرگی بوده است.
خاطرات ظل السلطان ( سرگذشت مسعودی ) ، جلد 2، به اهتمام حسین خدیوجم، انتشارات اساطیر، پاییز 1368، صفحات 519 و 520
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
بخش قابل توجه خاطره ظل السلطان: در عهد او [محمدرضا خان ریاحی] اگر یک لر از زردکوه پایش را به خاک چهار محال می گذاشت او را گرفته با نعل خر نعل کرده مجدداً به زردکوه میفرستاد!

استانی متشکل از دو بخش مجزای چهارمحال و بختیاری. چهارمحال در ادوار مختلف تاریخی جزئی از اصفهان بوده و بختیاری نیز طوایفی از قوم لر و کوچ نشین هستند که در محدوده غرب این استان و نیز شرق خوزستان ییلاق و
...
[مشاهده متن کامل]
قشلاق میکنند. این استان از قومیتهای فارس، ترک و لر تشکیل شده که فارسها و ترکها در نیمه شرق و شمال استان که منطقه چهارمحال است سکونت دارند و بختیاریها نیز در جنوب و نیمه غربی استان زندگی میکنند.

استانی فارس چهارمحالی و بختیاری نشین البته ترک قشقایی هم ساکن این استان هستند و باهاشون ارتباط دارم. مردمانی با اصالت هستن.
محل زندگی بختیاری ها
استان چهارمحال و بختیاری یکی از استان های ایران است. مرکز این استان شهرکرد است. بر اساس آخرین تقسیمات سیاسی کشور، استان چهار محال وبختیاری دارای 7 شهرستان، ۲۴ شهر، ۱۵ بخش و ۳۴ دهستان است.
استان چهارمحال و بختیاری سرزمینی مرتفع در فلات مرکزی ایران است و قلمرو این استان ۱۶هزار و 403 کیلومتر مربع و بیست و درومین استان کشور از نظر مساحت می باشد. این استان از شمال و مشرق به اصفهان، از مغرب به خوزستان، از جنوب به کهگیلویه و بویراحمد و از سمت شمال غربی به لرستان محدود می شود و بین ۳۱ درجه و ۹ دقیقه تا ۳۲درجه و ۳۸ دقیقه عرض شمالی و ۴۹ درجه و ۳۰ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۲۶ دقیقه طول شرقی قرار دارد و دارای ۱۶ قله مرتفع با ارتفاع بیش از سه هزار و ۵۰۰ متر مربع می باشد و قله چهار هزار و ۵۴۸ متری زردکوه بختیاری در آن قرار دارد.
...
[مشاهده متن کامل]

.

بپرس