چهارباغ خیابان (اصفهان). چهارباغ، خیابان (اصفهان)
چهارباغ، خیابان
حد فاصل میدان شهدا (میدان پهلوی سابق) و میدان آزادی (میدان ۲۴ اسفند سابق) در اصفهان. از دو بخش چهارباغ پایین یا چهارباغ عباسی یا چهارباغ کهنه، در شمال زاینده رود، و چهارباغ بالا، در جنوب زاینده رود، تشکیل شده است. طول آن ده کیلومتر و عرض آن ۴۰ متر است. احداث چهارباغ پایین در ۱۰۰۶ق و به دستور شاه عباس اول صفوی به صورت یک بلوار آغاز شد. ابتدای آن میدان شهدا و انتهای آن پل الله وردی خان است. هنگام احداث خیابان چهار تاکستان در مسیر آن بود، به این سبب، خیابان چهارباغ نام گرفت. شاه و اعیان و اشراف در اطراف آن قصر و عمارت های مجلل با سردرهای زیبا و مدرسه و مسجد، ازجمله مدرسۀ مشهور چهارباغ را ساختند و آن قسمت از شهر به محلۀ دولت معروف شد و در ورودی آن به سمت مغرب که دروازۀ باغ نقش جهان نیز به شمار می رفت، به دروازه دولت یا درب دولت شهرت پیدا کرد. بعدها در امتداد آن پس از پل الله وردی خان، خیابان چهارباغ بالا احداث شد که در ۱۰۳۵ق خاتمه یافت. چهارباغ بالا از چهارباغ پایین بلندتر و باریک تر است. در ابتدای چهارباغ پایین کاخ جهان نما و در انتهای چهارباغ بالا باغ هزار جریب قرار داشت. خیابان چهارباغ بالا تا باغ هزارجریب به علت شیب کوه، دوازده پله می خورد. در دورۀ پهلوی چهارباغ بالا تا پای کوه صُفّه و میدان آزادی کنونی و دروازه شیراز (راه اصفهان به شیراز) امتداد پیدا کرد. در اطراف آن باغ های متعدد و زمین های کشاورزی، ازجمله باغ تخت، باغ بلبل، باغ درویشان، باغ توپخانه، باغ فتح آباد، باغ طاووس خانه و باغ کجاوه خانه بود که امروزه به خانه و خیابان تبدیل شده اند. تنها باغ هشت بهشت از آن میان باقی است. باغ زرشک در دورۀ رضاشاه پهلوی مدتی محل کار حاکم اصفهان بود و در سفر رابیندرانات تاگور، شاعر شهیر هندی به ایران، به اقامتگاه او تخصیص داده شد. بعدها به کارخانۀ صنایع نساجی تبدیل شد. چنار کهنسال و معروف باغ زرشک تا دهۀ ۱۳۵۰ وجود داشت. خیابان چهارباغ در عصر صفوی، دستیابی به یک راه ارتباطی مهم با شهرهای اطراف را فراهم می کرد. دو طرف خیابان، چهار خیابان سنگ فرش برای رفت وآمد سواره ها و پیاده ها و در فواصل آن ها چهار ردیف درخت چنار و بوته های گل سرخ و یاس کاشته شده بود. در خیابان میانی جویی سنگی جاری بود که در چهارراه ها و مقابل قصر شاه و عمارت های اعیانی به داخل حوض های گرد یا هشت گوش فواره دار می ریخت و در سراشیبی ها آبشارهای زیبا به وجود می آورد. خیابان چهارباغ گردشگاه مردم بود و روزهای چهارشنبۀ هر هفته برای گردش و هواخوری شاه و اهل حرم او قرق می شد. چهارباغ پایین در دورۀ قاجار با احداث چهارباغ صدری یا چهارباغ نو، به چهارباغ کهنه شهرت پیدا کرد. در دورۀ رضاشاه پهلوی، خیابان چهارباغ از شمال تا چهارراه عبدالرزاق اصفهانی (چهارراه تختی کنونی) با تسطیح گورستان آب پخشان امتداد پیدا کرد و خیابان چهارباغ پهلوی و محل گورستان فلکۀ پهلوی (میدان شهدا کنونی) خوانده شد. خیابان چهارباغ صدر یا چهارباغ خواجو، حد فاصل سه راه خواجو و میدان خواجوی کنونی، در دورۀ فتحعلی شاه قاجار به وسیلۀ حاکم اصفهان و صدراعظم بعدی، حاجی محمدحسین صدر اصفهانی ملقب به امین الدوله، در موازات خیابان چهارباغ احداث شد که از انتهای محلۀ حسن آباد (دروازۀ حسن آباد) آغاز و به مادی نیاصر از شعبه های زاینده رود ختم می شد و دروازۀ حسن آباد را به پل خواجو مرتبط می کرد. صدر اصفهانی به تقلید از بناها و تأسیسات چهارباغ، مدرسه ها و تکیه ها و مسجدهایی در خیابان چهارباغ نو ایجاد کرد که ازجمله آن ها مدرسۀ صدر است. سردرهای آجری بسیاری از خانه های قدیمی خیابان چهارباغ صدر هنوز باقی است. خیابان چهارباغ صدر از نظر طرح و نقشه دقیقاً شبیه به چهارباغ عباسی است. صدر اصفهانی از جنوب پل خواجو تا دروازۀ تخت فولاد، خیابان دیگری نیز احداث کرد که به سبب لقب او، امین الدوله، به چهارراه امین الدوله شهرت یافت که بعدها خیابان فیض نام گرفت و امروزه به میدان بسیج مستضعفین ختم می شود. از آثار قدیمی خیابان چهارباغ به ویژه چهارباغ پایین، یک خانه از دورۀ صفویان و سیزده خانه از دورۀ قاجاریان باقی است که یکی از آن ها خانۀ شیخ الاسلام و شرکا در کوچۀ سینه پایین قرار دارد.
چهارباغ، خیابان
حد فاصل میدان شهدا (میدان پهلوی سابق) و میدان آزادی (میدان ۲۴ اسفند سابق) در اصفهان. از دو بخش چهارباغ پایین یا چهارباغ عباسی یا چهارباغ کهنه، در شمال زاینده رود، و چهارباغ بالا، در جنوب زاینده رود، تشکیل شده است. طول آن ده کیلومتر و عرض آن ۴۰ متر است. احداث چهارباغ پایین در ۱۰۰۶ق و به دستور شاه عباس اول صفوی به صورت یک بلوار آغاز شد. ابتدای آن میدان شهدا و انتهای آن پل الله وردی خان است. هنگام احداث خیابان چهار تاکستان در مسیر آن بود، به این سبب، خیابان چهارباغ نام گرفت. شاه و اعیان و اشراف در اطراف آن قصر و عمارت های مجلل با سردرهای زیبا و مدرسه و مسجد، ازجمله مدرسۀ مشهور چهارباغ را ساختند و آن قسمت از شهر به محلۀ دولت معروف شد و در ورودی آن به سمت مغرب که دروازۀ باغ نقش جهان نیز به شمار می رفت، به دروازه دولت یا درب دولت شهرت پیدا کرد. بعدها در امتداد آن پس از پل الله وردی خان، خیابان چهارباغ بالا احداث شد که در ۱۰۳۵ق خاتمه یافت. چهارباغ بالا از چهارباغ پایین بلندتر و باریک تر است. در ابتدای چهارباغ پایین کاخ جهان نما و در انتهای چهارباغ بالا باغ هزار جریب قرار داشت. خیابان چهارباغ بالا تا باغ هزارجریب به علت شیب کوه، دوازده پله می خورد. در دورۀ پهلوی چهارباغ بالا تا پای کوه صُفّه و میدان آزادی کنونی و دروازه شیراز (راه اصفهان به شیراز) امتداد پیدا کرد. در اطراف آن باغ های متعدد و زمین های کشاورزی، ازجمله باغ تخت، باغ بلبل، باغ درویشان، باغ توپخانه، باغ فتح آباد، باغ طاووس خانه و باغ کجاوه خانه بود که امروزه به خانه و خیابان تبدیل شده اند. تنها باغ هشت بهشت از آن میان باقی است. باغ زرشک در دورۀ رضاشاه پهلوی مدتی محل کار حاکم اصفهان بود و در سفر رابیندرانات تاگور، شاعر شهیر هندی به ایران، به اقامتگاه او تخصیص داده شد. بعدها به کارخانۀ صنایع نساجی تبدیل شد. چنار کهنسال و معروف باغ زرشک تا دهۀ ۱۳۵۰ وجود داشت. خیابان چهارباغ در عصر صفوی، دستیابی به یک راه ارتباطی مهم با شهرهای اطراف را فراهم می کرد. دو طرف خیابان، چهار خیابان سنگ فرش برای رفت وآمد سواره ها و پیاده ها و در فواصل آن ها چهار ردیف درخت چنار و بوته های گل سرخ و یاس کاشته شده بود. در خیابان میانی جویی سنگی جاری بود که در چهارراه ها و مقابل قصر شاه و عمارت های اعیانی به داخل حوض های گرد یا هشت گوش فواره دار می ریخت و در سراشیبی ها آبشارهای زیبا به وجود می آورد. خیابان چهارباغ گردشگاه مردم بود و روزهای چهارشنبۀ هر هفته برای گردش و هواخوری شاه و اهل حرم او قرق می شد. چهارباغ پایین در دورۀ قاجار با احداث چهارباغ صدری یا چهارباغ نو، به چهارباغ کهنه شهرت پیدا کرد. در دورۀ رضاشاه پهلوی، خیابان چهارباغ از شمال تا چهارراه عبدالرزاق اصفهانی (چهارراه تختی کنونی) با تسطیح گورستان آب پخشان امتداد پیدا کرد و خیابان چهارباغ پهلوی و محل گورستان فلکۀ پهلوی (میدان شهدا کنونی) خوانده شد. خیابان چهارباغ صدر یا چهارباغ خواجو، حد فاصل سه راه خواجو و میدان خواجوی کنونی، در دورۀ فتحعلی شاه قاجار به وسیلۀ حاکم اصفهان و صدراعظم بعدی، حاجی محمدحسین صدر اصفهانی ملقب به امین الدوله، در موازات خیابان چهارباغ احداث شد که از انتهای محلۀ حسن آباد (دروازۀ حسن آباد) آغاز و به مادی نیاصر از شعبه های زاینده رود ختم می شد و دروازۀ حسن آباد را به پل خواجو مرتبط می کرد. صدر اصفهانی به تقلید از بناها و تأسیسات چهارباغ، مدرسه ها و تکیه ها و مسجدهایی در خیابان چهارباغ نو ایجاد کرد که ازجمله آن ها مدرسۀ صدر است. سردرهای آجری بسیاری از خانه های قدیمی خیابان چهارباغ صدر هنوز باقی است. خیابان چهارباغ صدر از نظر طرح و نقشه دقیقاً شبیه به چهارباغ عباسی است. صدر اصفهانی از جنوب پل خواجو تا دروازۀ تخت فولاد، خیابان دیگری نیز احداث کرد که به سبب لقب او، امین الدوله، به چهارراه امین الدوله شهرت یافت که بعدها خیابان فیض نام گرفت و امروزه به میدان بسیج مستضعفین ختم می شود. از آثار قدیمی خیابان چهارباغ به ویژه چهارباغ پایین، یک خانه از دورۀ صفویان و سیزده خانه از دورۀ قاجاریان باقی است که یکی از آن ها خانۀ شیخ الاسلام و شرکا در کوچۀ سینه پایین قرار دارد.
wikijoo: چهارباغ،_خیابان_(اصفهان)
چهارباغ خیابان (مشهد). چهارباغ، خیابان (مشهد)
حد فاصل خیابان های آیت الله شیرازی (بالا خیابان) و شهید اندرزگو (خسروی نو) در مشهد. بازماندۀ چهارباغ شاهرخ تیموری در منطقۀ بالا خیابان است که پیش از دورۀ قاجار محل تشکیلات حکومتی بود. از قسمت های کوچه چهارباغ، کوچۀ میدان و کوچۀ برق تشکیل شده است که زورخانۀ معروفی در آن بوده است. در گذشته یک محله بود. از مکان های آن زایشگاه و درمانگاه رازی و هتل های جوهری، توس و عراقی است.
حد فاصل خیابان های آیت الله شیرازی (بالا خیابان) و شهید اندرزگو (خسروی نو) در مشهد. بازماندۀ چهارباغ شاهرخ تیموری در منطقۀ بالا خیابان است که پیش از دورۀ قاجار محل تشکیلات حکومتی بود. از قسمت های کوچه چهارباغ، کوچۀ میدان و کوچۀ برق تشکیل شده است که زورخانۀ معروفی در آن بوده است. در گذشته یک محله بود. از مکان های آن زایشگاه و درمانگاه رازی و هتل های جوهری، توس و عراقی است.
wikijoo: چهارباغ،_خیابان_(مشهد)