چند دِسَن کتابی است از هوشنگ ایرانی که در اردی بهشت ۱۳۳۱ در تهران منتشر شد. این کتاب حاوی طراحی های هوشنگ ایرانی است.
هوشنگ ایرانی علاوه بر شعر، یکی از پیشروهای نقاشی مدرن در ایران نیز به شمار می رود. او از مرموزترین هنرمندان هنر مدرن در ایران است؛ نقاشی که از او کمتر تابلو دیده شده. او کارهای خود را نقاشی نمی دانست و با لفظِ دِسَن بر طرح بودن شان تأکید داشت. دِسَن های او تحت تأثیر سبک سوررئالیسم کشیده شده است. همهٔ دِسَن های ایرانی در قطع کوچک کشیده شده اند و تابلوهای او کمتر از یک صفحهٔ یک دفترند.
... [مشاهده متن کامل]
چند فیگوری که در طرح هایش کشیده، بدن هایی شبیه بدن انسانی بی استخوان است و گویی مانند اکسپرسیونیست های قرن بیستم متأثر است از نقص های جسمانی، بیماری ها و ابراز وحشت. او در دِسَن هایش، نوعی ایهام بصری به وجود می آورد و حتی نظیر کارهای رنه ماگریت، دست به حیله های فضایی می زد ( نگاه کنید به بدن انسانی بی استخوان و مایع شده روی یک بلور کریستال ) . در عین حال، طرح های در هوا، بدون چارچوب و قاب، باعث شده تا وجه مادی کار دیده نشود.
یکی از دِسَن های وی نزدیکی هایی به تابلوی «گرنیکا» اثر پیکاسو دارد. در اثر او مانند پیکاسو خشم مردم، ترس از جنگ و پرچمی بر فراز دیده می شود. پیکاسو هم وقتی می خواست گرنیکا را بکشد به جنگ داخلی اسپانیا اندیشیده بود. این دِسَن را هم ایرانی در اسپانیا کشیده است. دِسَنی دیگر نماد آزادی آمریکا را سیاه آورده و در درون آن آدمی در شکل نشستن یوگایی به صورت سفید نشانده است. او در این تابلو آزادی را نه در مجسمهٔ آزادی، که در حالت یوگا می بیند. علی رغم خشن بودن خط های زمینهٔ دِسَن ها، یک نوع لبه های نرم و عرفانی هم وجود دارد.
ساده ترین دِسَن او طرحی است که پرنده ای به هیئت انسان از فراز یک باغ و درختان در حال گذر است؛ نزدیکی های فاحشی با تابلوی «چهار ساعت از تابستان» اثر ایو تانگی در این کار دیده می شود. بعدتر سهراب سپهری و منوچهر شیبانی از حالت کشیدن قلم مو برای ساخت درخت از این تکنیک ایرانی استفاده می کنند.
از مجموعه طرح های کتاب «چند دِسَن»، تهران: ، اردی بهشت ۱۳۳۱
هوشنگ ایرانی علاوه بر شعر، یکی از پیشروهای نقاشی مدرن در ایران نیز به شمار می رود. او از مرموزترین هنرمندان هنر مدرن در ایران است؛ نقاشی که از او کمتر تابلو دیده شده. او کارهای خود را نقاشی نمی دانست و با لفظِ دِسَن بر طرح بودن شان تأکید داشت. دِسَن های او تحت تأثیر سبک سوررئالیسم کشیده شده است. همهٔ دِسَن های ایرانی در قطع کوچک کشیده شده اند و تابلوهای او کمتر از یک صفحهٔ یک دفترند.
... [مشاهده متن کامل]
چند فیگوری که در طرح هایش کشیده، بدن هایی شبیه بدن انسانی بی استخوان است و گویی مانند اکسپرسیونیست های قرن بیستم متأثر است از نقص های جسمانی، بیماری ها و ابراز وحشت. او در دِسَن هایش، نوعی ایهام بصری به وجود می آورد و حتی نظیر کارهای رنه ماگریت، دست به حیله های فضایی می زد ( نگاه کنید به بدن انسانی بی استخوان و مایع شده روی یک بلور کریستال ) . در عین حال، طرح های در هوا، بدون چارچوب و قاب، باعث شده تا وجه مادی کار دیده نشود.
یکی از دِسَن های وی نزدیکی هایی به تابلوی «گرنیکا» اثر پیکاسو دارد. در اثر او مانند پیکاسو خشم مردم، ترس از جنگ و پرچمی بر فراز دیده می شود. پیکاسو هم وقتی می خواست گرنیکا را بکشد به جنگ داخلی اسپانیا اندیشیده بود. این دِسَن را هم ایرانی در اسپانیا کشیده است. دِسَنی دیگر نماد آزادی آمریکا را سیاه آورده و در درون آن آدمی در شکل نشستن یوگایی به صورت سفید نشانده است. او در این تابلو آزادی را نه در مجسمهٔ آزادی، که در حالت یوگا می بیند. علی رغم خشن بودن خط های زمینهٔ دِسَن ها، یک نوع لبه های نرم و عرفانی هم وجود دارد.
ساده ترین دِسَن او طرحی است که پرنده ای به هیئت انسان از فراز یک باغ و درختان در حال گذر است؛ نزدیکی های فاحشی با تابلوی «چهار ساعت از تابستان» اثر ایو تانگی در این کار دیده می شود. بعدتر سهراب سپهری و منوچهر شیبانی از حالت کشیدن قلم مو برای ساخت درخت از این تکنیک ایرانی استفاده می کنند.
از مجموعه طرح های کتاب «چند دِسَن»، تهران: ، اردی بهشت ۱۳۳۱
