جشن چلهٔ تموز یکی از روزهای آیینی و به جای مانده از دوران بسیار کهن در جغرافیای ایران بزرگ است که ریشهٔ تاریخی آن به طور دقیق پیدا نیست. پیدایش آن بسیار کهن تر از دورهٔ ادیان ابراهیمی است و با اسطوره های دورهٔ مهری و سومری پیوند دارد. چلهٔ تموز یا چلهٔ تابستان در تقویم کهن ایرانی گرم ترین ماه سال است و با بلندترین روز سال مرتبط است. «چلهٔ بزرگ» یا چلهٔ تموز یکی از جشن های ایرانی بوده که تقریباً فراموش شده است؛ اما در جنوب خراسان طولانی ترین روز سال را هنوز هم گرامی می دارند، چهل یا چلهٔ تموز حدوداً از اول تیرماه آغاز می شده و تا دهم مردادماه ادامه می یافته. این چهل روز با طولانی ترین روز سال آغاز می شود و آن روز یا هفتهٔ اول تیر را گرامی می داشتند. در تقویم گریگوری و تقویم سریانی ماه تموز تا حدودی با دهم مرداد ماه انطباق دارد.
... [مشاهده متن کامل]
معمولاً روز اول تیرماه ( ۲۱ ژوئن ) طولانی ترین روز سال در نیم کرهٔ شمالی زمین است، زیرا در این روز نسبت به روزهای گذشته به اندازهٔ بخشی از ثانیه بیشتر در آسمان باقی خواهد ماند و روز را طولانی تر خواهد کرد. دماوند در سال 1387 ثبت ملی شده است و از آن زمان عده ای روز اول تیر یعنی طولانی ترین روز سال و بعضی نیز روز سیزده تیر را روز ملی دماوند نام گذاری کرده اند. علت این چند روز اختلاف این است که در بعضی مناطق برگزاری جشن تیرگان یا نیلوفر در اول تیر و بعضی سوم و دیگران سیزدهم تیر را معرفی و برگزار می کنند که البته در زمانهای قدیم اختلاف در تعیین دقیق روزهابا ابزار قدیمی امری عادی بوده است. اما امروزه بزرگترین روز سال همواره با اول تیر برابری می کند . پس بهتر است که جشن های تیرگان و روز دماوند را در سراسر کشور با استاندارد یکسان و در اول تیر مبنا قرار دهیم طولانی ترین روز سال به دلیل اینکه سیارهٔ زمین حول محور خود با درجهٔ ۲۳٫۵ در حرکت است، طی روزی خاص از سال و با به حداقل رسیدن فاصلهٔ منطقهٔ قطبی با خورشید این پدیده که به انقلاب تابستانی نیز شهرت دارد رخ می دهد این پدیده برای گذشتگان ایران نیز شناخته شده بوده است در ایران جشن نیلوفر یا چله تموز با این پدیده ارتباط داشته است و در کهن زمان علی رغم اینکه ابزارهای دقیق سنجش زمان وجود نداشت و از چارطاقی ها و خانهٔ فنجان یا ساعت آبی و گاهی از ساعت آفتابی استفاده می شد اما با همین ابزارهای ساده هم پدیده های خورشیدی مانند طولانی ترین روز کوتاه ترین روز و روزهای اعتدالی یا همسان مانند روز نوروز را با کمی اختلاف تعیین می کردند. ۴ قرن پیش از تولد مسیح برای این روز تقویمی طراحی کرده بودند که با استفاده از نور خورشید زمان دقیق آن مشخص می شد.
... [مشاهده متن کامل]
معمولاً روز اول تیرماه ( ۲۱ ژوئن ) طولانی ترین روز سال در نیم کرهٔ شمالی زمین است، زیرا در این روز نسبت به روزهای گذشته به اندازهٔ بخشی از ثانیه بیشتر در آسمان باقی خواهد ماند و روز را طولانی تر خواهد کرد. دماوند در سال 1387 ثبت ملی شده است و از آن زمان عده ای روز اول تیر یعنی طولانی ترین روز سال و بعضی نیز روز سیزده تیر را روز ملی دماوند نام گذاری کرده اند. علت این چند روز اختلاف این است که در بعضی مناطق برگزاری جشن تیرگان یا نیلوفر در اول تیر و بعضی سوم و دیگران سیزدهم تیر را معرفی و برگزار می کنند که البته در زمانهای قدیم اختلاف در تعیین دقیق روزهابا ابزار قدیمی امری عادی بوده است. اما امروزه بزرگترین روز سال همواره با اول تیر برابری می کند . پس بهتر است که جشن های تیرگان و روز دماوند را در سراسر کشور با استاندارد یکسان و در اول تیر مبنا قرار دهیم طولانی ترین روز سال به دلیل اینکه سیارهٔ زمین حول محور خود با درجهٔ ۲۳٫۵ در حرکت است، طی روزی خاص از سال و با به حداقل رسیدن فاصلهٔ منطقهٔ قطبی با خورشید این پدیده که به انقلاب تابستانی نیز شهرت دارد رخ می دهد این پدیده برای گذشتگان ایران نیز شناخته شده بوده است در ایران جشن نیلوفر یا چله تموز با این پدیده ارتباط داشته است و در کهن زمان علی رغم اینکه ابزارهای دقیق سنجش زمان وجود نداشت و از چارطاقی ها و خانهٔ فنجان یا ساعت آبی و گاهی از ساعت آفتابی استفاده می شد اما با همین ابزارهای ساده هم پدیده های خورشیدی مانند طولانی ترین روز کوتاه ترین روز و روزهای اعتدالی یا همسان مانند روز نوروز را با کمی اختلاف تعیین می کردند. ۴ قرن پیش از تولد مسیح برای این روز تقویمی طراحی کرده بودند که با استفاده از نور خورشید زمان دقیق آن مشخص می شد.
