چغوک

لغت نامه دهخدا

چغوک. [ چ ُ یاچ َ ] ( اِ ) بمعنی گنجشک باشد. ( برهان ). بمعنی چغک است و آن را چغنه نیز خوانند. ( جهانگیری ). چغو. ( آنندراج ). گنجشک و عصفور. ( ناظم الاطباء ). چغوک و چغک و چکوک و عصفور :
چون ماهی شیم کی خورد غوطه چغوک ؟
کی دارد جغد خیره سر لحن چکوک ؟
لبیبی.
ز زعفران و سقنقور و مغز جلغوزه
بمشک و عنبر و مغز چغوک آمیزد.
حکیم نظام الملک ( از جهانگیری ).
- امثال :
صد چغوک با پر و بالش نیم من است.
رجوع به چغک و چغو و چکوک شود. || پرنده ای باشد مشهور به سرخاب. ( برهان از مؤید الفضلاء ). سرخاب. ( غیاث از سراج اللغات ). یک نوع مرغ آبی. ( ناظم الاطباء ). مرغکی است مثل گنجشک که در صحرامیان درمنه آشیان نهد و او را بتازی «قبره » خوانند و «ابوالملیح » نیز گویند و افسر دارد چون هدهد و بصبح فروتر از همه مرغ ها بانگ کند و صفیرش بغایت نیکو است و اصفهانیان او را «موژه » گویند و در بعضی دیار خراسان «جَل » و «بکله » نیز خوانندش. ( اوبهی ). صورتی از چکاوک.

فرهنگ فارسی

( اسم ) گنجشک
بمعنی گنجشک باشد . بمعنی چغک است و آنرا چغنه نیز خوانند .

پیشنهاد کاربران

منبع. عکس فرهنگ فارسی یافرهنگ عمید
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
... [مشاهده متن کامل]

• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹

چغوکچغوکچغوکچغوکچغوک
در انار کرمان به گنجشک چغوت گویند و به چکاوک ، غودی و به گنجشک سید، چغوت سیدو و قاضی چغوت و به نوعی گنجشک کوچک شبیه فنج چِرناسک می گویند
در گویش شهرستان بهاباد و بعضی از شهرستان های کرمان به گنجشک، چُغوت/choghut/ می گویند و به گنجشک کوچک یا همان چغوت کوچک و یا جوجه چغوت در بهاباد، چُغوتو/choghutu/گفته می شود.
ضرب المثل بهابادی:
چغوتو امسالی اومده یاد چغوتو پارسالی بده. در هنگام تعلیم و یاد دادن شخص تازه کار به شخص تجربه دار و کار بلد ( ماهر ) گفته می شود.
... [مشاهده متن کامل]

در ضمن در گویش یزدی، به گنجشک، چغور/choghur/ و به گنجشک کوچک، چغورک/choghurok/ گفته می شود.

در گویش هزارگی نیز معنی گنجشک می دهد
چغوک/ ch�ghuk : گنجشک.
مثل چغوک بی پر دارم خودم را به این دیوار و آن دیوار می زنم!
کلیدر
محمود دولت آبادی
چاغوک/čā - guk ( ا. ) : نام گنجشک در شهرستان گرگان
فرهنگ واژگان تبری
... [مشاهده متن کامل]

زیر نظر:جهانگیر نصری اشرافی
گویش چاردهی: čagul = گنجشک.
گنجینه ی گویش های ایرانی
( استان مازندران )
تالیف:
جعفر اکبرپور
فرهنگستان زبان و ادب فارسی

چُغوک، گنجشک است
در گویش فارسی جیرفت
در گویش خرسانی به معنی گنجشک می باشد.

در گویش کرمانی ، به گنجشک می گویند در برخی شهرستان های کرمان چغوت گویند. در گویش یزد چغور می باشد.

بپرس