چشم اویز

لغت نامه دهخدا

( چشم آویز ) چشم آویز. [ چ َ/ چ ِ ] ( ن مف مرکب ، اِ مرکب ) چیزی باشد سیاه و شبکه دار که از موی دم اسب بافند و زنان آنرا مانند نقاب از پیش چشم آویزند. چیزی باشد که از موی مشبک بافند وزنان آن را پیش چشم خود آویزند تا مردم ایشان را نبینند و ایشان همه چیز را ببینند و آنرا «ایازی » و «ایاسی » نیز گویند. ( جهانگیری ). چیزی که از موی مشبک بافند و زنان پیش چشم آویزند و بیشتر آنست که رنگ آن سیاه باشد و ایشان مردان را ببینند و مردان ایشان رانبینند و آنرا «ایازی » و «ایاسی » گویند. ( انجمن آرا ) ( آنندراج ). نقابی سیاه و شبکه دار که از موی دم اسب سازند و زنان در جلو چشم آویخته روی خود را بدان بپوشانند. ( ناظم الاطباء ). نقاب ساخته از موی که زنان وقت بیرون رفتن بر رو اندازند تا آنها بیرون را ببینند و کسی روی آنها را نبیند که اکنون «پیچه » نامیده میشود. ( فرهنگ نظام ). نقاب. پیچه. روبند :
همچو چادر سفیدرو باشید
نه سیه جامه همچو چشم آویز.
نظام قاری.
سپیدروی شدند آن همه ز چشم آویز
که بود او بمیانشان سیاهی لشکر.
نظام قاری.
|| چیزی هم هست از پوست که آنرا تریشه تریشه کنند و بجهت دفع مگس از پیش چشم اسب آویزند. ( برهان ). چیزیست از تمسه تریشه تریشه که جهت دفع مگس از پیش چشم اسب آویزند و «پشه پران » نیز گویند. ( ناظم الاطباء ). مگس پران ( در اصطلاح روستائیان خراسان ). || آنرا چشم پنام نیز گویند. ( انجمن آرا ) ( آنندراج ). چشم آرو. چیزی که جهت دفع چشم زخم نویسند. تعویذ. باطل السحر :
سحر چشمان تو باطل نکند چشم آویز
مست چندانکه بکوشند نباشد مستور.
سعدی.
رجوع به چشم پنام شود.

فرهنگ فارسی

( چشم آویز ) ( صفت اسم ) ۱ - نقابی سیاه و شبکه دار که زنان آنرا از پیش چشم آویزند . ۲ - چیزیست از پوست که آنرا تریشه تریشه کنند و بجهت دفع مگس از پی چشم اسب آویزند. ۳ - تعویذ دفع چشم زخم چشمارو .

فرهنگ معین

( چشم آویز ) ( ~. ) (اِ. ) تعویذی که برای دفع چشم زخم درست کنند.

فرهنگ عمید

( چشم آویز ) ۱. نقابی بافته شده از موی اسب که زنان مسلمان آن را در کوچه و بازار به چهرۀ خود می زدند، پیچه.
۲. نقابی که از تسمههای باریک درست کنند و جلو چشمان اسب آویزان کنند.
۳. تعویذ، چشمارو، باطل السحر: سِحرِ چشمان تو باطل نکند چشم آویز / مست چندان که بپوشند نباشد مستور (سعدی۲: ۴۵۴ ).

دانشنامه آزاد فارسی

چشم آویز. نوعی روبندۀ توری سیاه رنگ از جنس موی اسب. در گذشته زنان صورت خود را با چشم آویز می پوشاندند. این روبنده به زنان اجازه می داد تا از پشت آن، در عین حال که چشمان خود را می پوشاندند، قادر به دیدن محیط نیز شوند. این روبنده که نقش تعویذ هم داشته از قرون میانی معمول شده است. به این روبنده «ایازی یا ایاسی» هم می گفتند.
wikijoo: چشم_آویز

پیشنهاد کاربران

بپرس