چدن مالیبل ( به انگلیسی: Malleable iron ) یا چدن چکش خوار، ذاتاً از نوع چدن های هیپو یوتکتیکی کم آلیاژی یا غیر آلیاژی هستند. جهت ایجاد گرافیت های کروی فشرده و حصول خواص مکانیکی مانند استحکام و چکش خواری، عملیات آنیل کردن انجام می گیرد. پس از ریخته گری، کربن این چدن ها به شکل ترکیبی ( ترکیب با آهن ) بوده و قطعات به صورت چدن سفید درآمده که با فرایند حرارتی بخصوصی به چدن مالیبل تبدیل می شوند. [ ۱]
کربن این نوع چدن بیشتر به صورت کره هایی ( کلوخه ) از گرافیت و با اشکال نامنظم می باشد. چدن چکش خوار ابتدا به صورت چدن سفید و با ترکیب شیمیایی مناسب ریخته می شود. سپس به هنگام آنیل از سمنتیت چدن سفید، گرافیت جوانه زده و به صورت کروی رشد می کند. با تغییر دادن عملیات آنیل، می توان چدن چکش خوار با خواص مکانیکی مختلف به دست آورد، از آنجا که ابتدا برای تولید چدن سفید انجماد سریعی لازم است لذا ضخامت قطعات چدن چکش خوار محدود است. پس از اتمام مرحله اول آنیل، ساختار دارای کربن برفکی در زمینه آستنیت اشباع شده از کربن بوده و در مرحله دوم می توان با تنظیم سرعت سرد کردن ساختار را از فریت تا پرلیت تغییر داد.
چدن های مالیبل مانند چدن های نشکن دارای مجموعه خواص چکش خواری و چقرمگی خوب بوده و در مواردی که چکش خواری و چقرمگی حائز اهمیت باشد، چدن های مالیبل و نشکن می توانند جایگزین هم شوند. برای انتخاب یکی از این دو در اکثر موارد، پیش از آنکه خواص آن ها مطرح باشد، بیشتر جنبه اقتصادی بودن آن ها در نظر گرفته می شود. برای مقایسه می توان گفت که در مقاصد ویژه زیر استفاده از چدن مالیبل به جای چدن نشکن پیشنهاد می شود:
• پرچ کاری
• قلاویز زنی
• سنبه کاری
• حداکثر خواص ماشین کاری
• انجام کار سرد
• نیازمند بودن به مقاطع نازک
• مقاومت به ضربه در درجه حرارت پایین
• مقاومت به سایش ( که تنها چدن مالیبل مارتنزیتی استفاده می شود )
در عین حال، اگر به حداقل رساندن مقدار انقباض ( Shrinkage ) یا برطرف نمودن خطر ترک گرم یا برطرف نمودن مشکل سفید چدن در مقاطع بزرگ و حجیم مد نظر باشد، استفاده از چدن نشکن پیشنهاد می شود.
چدن مالیبل اکثراً برای ریخته گری های کوچک که استحکام کششی و انعطاف می خواهند استفاده می شود. برای مثال در ساخت قطعات اتومبیل، اتصالات لوله ها، حفاظت عایق های الکتریکی و به طور وسیعی در قطعات و ابزارهای کوچک مهندسی از چدن مالیبل استفاده می شود. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفکربن این نوع چدن بیشتر به صورت کره هایی ( کلوخه ) از گرافیت و با اشکال نامنظم می باشد. چدن چکش خوار ابتدا به صورت چدن سفید و با ترکیب شیمیایی مناسب ریخته می شود. سپس به هنگام آنیل از سمنتیت چدن سفید، گرافیت جوانه زده و به صورت کروی رشد می کند. با تغییر دادن عملیات آنیل، می توان چدن چکش خوار با خواص مکانیکی مختلف به دست آورد، از آنجا که ابتدا برای تولید چدن سفید انجماد سریعی لازم است لذا ضخامت قطعات چدن چکش خوار محدود است. پس از اتمام مرحله اول آنیل، ساختار دارای کربن برفکی در زمینه آستنیت اشباع شده از کربن بوده و در مرحله دوم می توان با تنظیم سرعت سرد کردن ساختار را از فریت تا پرلیت تغییر داد.
چدن های مالیبل مانند چدن های نشکن دارای مجموعه خواص چکش خواری و چقرمگی خوب بوده و در مواردی که چکش خواری و چقرمگی حائز اهمیت باشد، چدن های مالیبل و نشکن می توانند جایگزین هم شوند. برای انتخاب یکی از این دو در اکثر موارد، پیش از آنکه خواص آن ها مطرح باشد، بیشتر جنبه اقتصادی بودن آن ها در نظر گرفته می شود. برای مقایسه می توان گفت که در مقاصد ویژه زیر استفاده از چدن مالیبل به جای چدن نشکن پیشنهاد می شود:
• پرچ کاری
• قلاویز زنی
• سنبه کاری
• حداکثر خواص ماشین کاری
• انجام کار سرد
• نیازمند بودن به مقاطع نازک
• مقاومت به ضربه در درجه حرارت پایین
• مقاومت به سایش ( که تنها چدن مالیبل مارتنزیتی استفاده می شود )
در عین حال، اگر به حداقل رساندن مقدار انقباض ( Shrinkage ) یا برطرف نمودن خطر ترک گرم یا برطرف نمودن مشکل سفید چدن در مقاطع بزرگ و حجیم مد نظر باشد، استفاده از چدن نشکن پیشنهاد می شود.
چدن مالیبل اکثراً برای ریخته گری های کوچک که استحکام کششی و انعطاف می خواهند استفاده می شود. برای مثال در ساخت قطعات اتومبیل، اتصالات لوله ها، حفاظت عایق های الکتریکی و به طور وسیعی در قطعات و ابزارهای کوچک مهندسی از چدن مالیبل استفاده می شود. [ ۲]
wiki: چدن مالیبل