چئن تری ( به انگلیسی: Gray iron ) نوعی چدن است که دارای ریزساختار گرافیتی است. به این دلیل به آن چدن خاکستری گفته می شود که در هنگام شکست، مقطع آن به دلیل وجود گرافیت به رنگ خاکستری است. [ ۱] چدن خاکستری متداول ترین چدن و فراوان ترین ماده ریختگی بر اساس وزن است. [ ۲]
چدن های خاکستری را می توان به چند نوع طبقه بندی کرد از جمله:
• بر اساس درصد عناصر: کم آلیاژ، آلیاژ متوسط و آلیاژ بالا
• بر اساس خواص: مانند نسوز، ضد سایش و…
• بر اساس ساختارهای کریستالی: مانند فریتی، پرلیتی و …
در استاندارد ASTM A48 دسته بندی چدن های خاکستری غیر آلیاژی بر اساس استحکام کششی صورت گرفته است. این استاندارد چدن ها از کلاس ۲۰ ( با حداقل استحکام ۲۰ ) تا کلاس ۶۰ طبقه بندی می کند. به طور کلی، می توان فرض کرد که خصوصیات زیر در چدن های خاکستری با افزایش مقاومت کششی از کلاس ۲۰ به کلاس ۶۰ افزایش می یابد:[ ۳]
• تمام استحکام ها، از جمله استحکام در دمای بالا
• پرداخت سطح خوب پس از ماشینکاری
• مدول الاستیسیته
• مقاومت در برابر سایش
از طرف دیگر، خصوصیات زیر با افزایش استحکام کششی، کاهش می یابد، به طوری که در هنگام مهم بودن این خصوصیات، چدن های با استحکام کم اغلب عملکرد بهتری نسبت به چدن های با مقاومت بالا دارند:[ ۳]
• قابلیت ماشینکاری
• مقاومت به شوک حرارتی
• ظرفیت دمپینگ
• قابلیت ریخته گری آن در مقاطع نازک
خواص چدن های با گرافیت لایه ای به اندازه، به مقدار و به نحوه توزیع گرافیت ها و ساختار زمینه بستگی دارد. خود این ها نیز به سیلیسیم، کربن و همچنین روی مقادیر جزئی عناصر، افزودنی های آلیاژی متغیرهای فرایندی مانند، روش ذوب، عمل جوانه زنی و سرعت خنک شدن بستگی پیدا می کنند.
شکل گرافیت های ورقه ای بر اساس مشخصه به پنج کلاس تقسیم بندی شده است:
گرافیت نوع A توزیع تصادفی گرافیت ها با اندازه یکنواخت را نشان می دهد. این نوع توزیع برای کاربردهای مکانیکی ارجحیت دارد. جوانه زنی در حد بالا سبب تشویق انجماد یوتکتیک نزدیک به گرافیت یوتکتیک تعادلی شده که جهت تشکیل گرافیت نوع A ضروری است. با تغیر از نوع A به D در اثر افزایش فوق تبرید، توزیع ورقه ها ظریف تر می شوند. جوانه زنی ناقص ممکن است دلیلی برای این امر بوده و در حالات نهایی نتیجه ای به تشکیل چدن تبریدی را به همراه داشته باشد. جوانه زنی درست مذاب همراه با پتانسیل گرافیت زایی کافی موجب اجتناب از این ساختارهای نامطلوب است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفچدن های خاکستری را می توان به چند نوع طبقه بندی کرد از جمله:
• بر اساس درصد عناصر: کم آلیاژ، آلیاژ متوسط و آلیاژ بالا
• بر اساس خواص: مانند نسوز، ضد سایش و…
• بر اساس ساختارهای کریستالی: مانند فریتی، پرلیتی و …
در استاندارد ASTM A48 دسته بندی چدن های خاکستری غیر آلیاژی بر اساس استحکام کششی صورت گرفته است. این استاندارد چدن ها از کلاس ۲۰ ( با حداقل استحکام ۲۰ ) تا کلاس ۶۰ طبقه بندی می کند. به طور کلی، می توان فرض کرد که خصوصیات زیر در چدن های خاکستری با افزایش مقاومت کششی از کلاس ۲۰ به کلاس ۶۰ افزایش می یابد:[ ۳]
• تمام استحکام ها، از جمله استحکام در دمای بالا
• پرداخت سطح خوب پس از ماشینکاری
• مدول الاستیسیته
• مقاومت در برابر سایش
از طرف دیگر، خصوصیات زیر با افزایش استحکام کششی، کاهش می یابد، به طوری که در هنگام مهم بودن این خصوصیات، چدن های با استحکام کم اغلب عملکرد بهتری نسبت به چدن های با مقاومت بالا دارند:[ ۳]
• قابلیت ماشینکاری
• مقاومت به شوک حرارتی
• ظرفیت دمپینگ
• قابلیت ریخته گری آن در مقاطع نازک
خواص چدن های با گرافیت لایه ای به اندازه، به مقدار و به نحوه توزیع گرافیت ها و ساختار زمینه بستگی دارد. خود این ها نیز به سیلیسیم، کربن و همچنین روی مقادیر جزئی عناصر، افزودنی های آلیاژی متغیرهای فرایندی مانند، روش ذوب، عمل جوانه زنی و سرعت خنک شدن بستگی پیدا می کنند.
شکل گرافیت های ورقه ای بر اساس مشخصه به پنج کلاس تقسیم بندی شده است:
گرافیت نوع A توزیع تصادفی گرافیت ها با اندازه یکنواخت را نشان می دهد. این نوع توزیع برای کاربردهای مکانیکی ارجحیت دارد. جوانه زنی در حد بالا سبب تشویق انجماد یوتکتیک نزدیک به گرافیت یوتکتیک تعادلی شده که جهت تشکیل گرافیت نوع A ضروری است. با تغیر از نوع A به D در اثر افزایش فوق تبرید، توزیع ورقه ها ظریف تر می شوند. جوانه زنی ناقص ممکن است دلیلی برای این امر بوده و در حالات نهایی نتیجه ای به تشکیل چدن تبریدی را به همراه داشته باشد. جوانه زنی درست مذاب همراه با پتانسیل گرافیت زایی کافی موجب اجتناب از این ساختارهای نامطلوب است.
wiki: چدن خاکستری