چای کوهی

چای کوهی در بن چوبی، کوتاه، دارای ساقه های کرک دار متعدد به رنگ سبز یا تقریباً متمایل به خاکستری؛ گل های خوشه مانند به رنگ صورتی، ارغوانی و به ندرت سفید یا متمایل به زرد، کاسه گل لوله ای و پوشیده از کرک پرهای بلند، به رنگ سبز تا بنفش تیره و برگ ها به صورت ساقه ای، پهن و دراز و خطی یا سرنیزه ای می باشد.
ساقه: متعدد، کرک پوش و خزی، ایستاده یا خیزان وبا طول ۲۵ تا ۶ سانتی متر، منشعب با شاخه های ساده، برخی بارور و گل دار، منتهی به گل آذین. عده ای کوتاه و عقیم و با برگ های تقریباً دسته ای.
برگ: به ابعاد ۸–۴ و۳۰–۱۵ میلی متر، پهن، دراز و خطی – سرنیزه ای، در انتها کند و مدور، کم و بیش پوشیده از تا کرکهای بلند، کمی زبر، در حاشیه دارای دندانه های نامرتب مضاعف، سبز مات و متمایل به سفید، در پایین باریک شده و منتهی به دمبرگ، نسبتاً بلند، دارای رگه های برجسته موازی، تخم مرغی یا بیضی شکل، برگشته و کمی بلندتر از کاسه گل.
گل: صورتی یا ارغوانی، به ندرت سفید یا متمایل به زرد، به صورت خوشه، براکته ها باریک و نخی شکل و قابل دید، کاسه گل به طول ۱۸ تا ۱۴ میلی متر با تقسیمات پردار ( پوشیده از کرک های بلند ) ، تیره، در پایین سر نیزه ای و باریک و در بالا باریک درفشی.
موسم گل: فصل بهار
این گیاه در ایران، با نام های پشموک ( استان کهگیلویه و بویراحمد ) ، گل کوفته، سنبله زیبا، چای کوهی، پشمینه علف، پشم العلف ( استان البرز ) ، گل کوفته ( همدان ) گل کوو ( کوو=کبود ) ( کردستان ) ، توکلیجه ( آذربایجان ) پشمینه و کرک گربه ( الیگودرز، بختیاری و شیراز ) ، کُلکِنَه ( = کرکینه، لرستان ) ، کرک خرگوش ( لرستان ) ، گل پهپووک/دێباڤ ( کردهای خراسان ) گل گُربه ( خوانسار، فریدن، فریدونشهر ) شناخته می شود. در اصفهان هالوله و دربرخی نواحی اولیله نامیده می شود.
چای کوهی به عنوان مسکّن برای ناراحتی های گوارشی استفاده می شود. این گیاه از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است. چای کوهی بازکننده قولنج های سرد مزاج مدر بول و بازکننده عادت ماهانه در زنان و متلاشی کننده سنگ مجاری ادراری و صفراوی است. افراد دارای مزاج گرم از این گیاه کمتر بنوشند و با داروهای دیگر مصرف نمایند زیرا خوردن زیاد چای کوهی ادرار را خون آلود می کند. خوردن این گیاه می تواند اخلاط بلغمی غلیظ بدن را که در شش ها یا امعاء یا رحم متمرکز شده اند دفع سازد. همچنین خوردن معجون چای کوهی و عسل قوای جنسی را بهبود می دهد.