چاندراشیکهر سوبراهمانیان

چانْدراشِیکَهر، سوبْراهمانیان (۱۹۱۰ـ۱۹۹۵)(Chandrasekhar, Subrahmanyan)
اخترفیزیک دان امریکایی، زادۀ هند. جایزۀ نوبل فیزیک ۱۹۸۳ را به سبب مطالعات نظری اش درخصوص فرآیندهای فیزیکی مرتبط با ساختار و تحول ستارگان دریافت کرد. حدِّ چاندراسکار۱، حداکثر جرم کوتولۀ سفید۲، پیش از تبدیل شدن آن به ستارۀ نوترونی۳ است. چاندراشیکهر دربارۀ انتقال انرژی از راه تابش۴ و همرفت۵ در جوّ ستاره ها، و قطبیدگی۶ نور گسیل شده از ستاره های خاص نیز بررسی هایی صورت داد. در لاهور۷ (اکنون در پاکستان) زاده شد، و در کالج پرزیدنسی۸ مَدرَس هند تحصیل کرد و در ۱۹۳۰، در مقطع کارشناسی فارغ التحصیل شد. سپس در دانشگاه کیمبریج انگلستان در فیزیک نظری دانشنامۀ دکتری گرفت. در ۱۹۳۶، به جمع کارکنان دانشگاه شیکاگو در ایلینوی۹ پیوست و در ۱۹۵۲، به مقام استادی این دانشگاه رسید. تحول کوتوله های سفید را در اثرش با عنوان آشنایی با بررسی ساختار ستاره ها۱۰ (۱۹۳۹) شرح داده است. او حساب کرد ستاره هایی که جرم شان کمتر از۱.۴۴ برابر جرم خورشید است، به صورت کوتوله های سفید به پایداری خواهند رسید، اما آن هایی که بالاتر از این حد هستند به کوتولۀ سفید تبدیل نمی شوند؛ در حال حاضر، حد موردنظر را۱.۲ برابر جرم خورشید می دانند. ستاره هایی با جرم بیش از حدّ چاندراشیکهر، احتمالاً به صورت اَبَرنواختر۱۱ منفجر می شوند؛ جرمی که بعد از انفجار باقی می ماند، اگر شرایط نامناسب باشد، یک کوتولۀ سفید تشکیل می دهد، اما احتمال تشکیل ستارۀ نوترونی بیشتر است.chandrasekhar limitwhite dwarfneutron starradiationconvectionpolarizationLahorePresidency CollegeIllinoisIntroduction to the Study of Stellar Structuresupernova