چالش فقهی حجاب

[ویکی فقه] نخستین قدم برای برگزاری هم اندیشی حجاب ، مسئولیت ها و اختیارات دولت اسلامی , با تشکیل شورای علمی هم اندیشی در دی ماه ۱۳۸۴ برداشته شد.
فقه: هم اندیشی (حجاب; مسئولیت ها و اختیارات دولت اسلامی) , فعالیت خود را از چه زمانی آغاز کرد و چه اهدافی را دنبال می کند؟در مورد پیشینه برگزاری این هم اندیشی باید بگویم که در اواخر سال ۱۳۸۴, انجام پژوهشی در زمینه حدود مسئولیت ها و اختیارات دولت اسلامی در موضوع پوشش بانوان در دستور کار پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قرار گرفت. پس از مدتی بحث و گفت وگو به این نتیجه رسیدیم که انجام یک پژوهش به سبک و سیاق دیگر پژوهش هایی که در پژوهشکده صورت می گیرد, در این موضوع کفایت نمی کند; زیرا این موضوع, زوایای گوناگونی دارد که شاید یک پژوهشگر به تنهایی از عهده تبیین و توضیح آن ها برنیاید. از این رو, برای رسیدن به نتایج مطلوب تر, تصمیم گرفته شد یک هم اندیشی علمی برگزار شود. نخستین قدم برای برگزاری این هم اندیشی, با تشکیل شورای علمی هم اندیشی در دی ماه ۱۳۸۴ برداشته شد. این شورا که متشکل از هفت نفر از چهره های شاخص و صاحب نظران مباحث فقهی و حقوقی ویژه مسائل زنان بود, پس از پنج جلسه بحث و گفت وگو, اهداف, سیاست ها و موضوع های هم اندیشی را بررسی و تصویب کرد. از اوایل سال ۱۳۸۵ نیز کار ارسال فراخوان هم اندیشی برای صاحب نظران حوزوی و دانشگاهی, مراکز علمی, آموزشی, پژوهشی و دستگاه های تقنینی, اجرایی و قضایی کشور آغاز شد.
مهم ترین هدف هم اندیشی حجاب
مهم ترین هدف این هم اندیشی, تبیین مبانی فقهی و حقوقی اختیارات و مسئولیت های نظام اسلامی در زمینه ترویج فرهنگ حجاب و عفاف و جلوگیری از بدحجابی در جامعه بود. با این حال, چون تبیین دقیق این موضوع نیازمند پژوهش ها و مطالعات فرهنگی و اجتماعی در مورد زمینه ها و علل و عوامل سیاسی, فرهنگی, اقتصادی و… گسترش بدحجابی در سال های اخیر و ارزیابی سیاست ها, روی کرد ها و عمل کردهای نظام اسلامی در زمینه گسترش فرهنگ حجاب و عفاف در سه دهه گذشته بود, بررسی و تبیین موضوع های یادشده نیز در دستور کار هم اندیشی قرار گرفت.
دلایل برگزاری هم اندیشی حجاب
فقه: چه شد که پژوهشکده فقه و حقوق تصمیم به برگزاری این هم اندیشی گرفت؟اگر شما روزشمار تحولات و رویدادهای مرتبط با زنان در سه دهه گذشته را بنگرید, می بینید که حجاب در تمام سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی همواره یکی از موضوع ها مورد توجه مطبوعات و محافل فکری و فرهنگی جامعه ما بوده است. به بیان دیگر, از تیر ۱۳۵۹ که بحث الزامی شدن رعایت پوشش اسلامی در اداره ها مطرح شد, تاکنون موضوع حجاب و پوشش بانوان دست مایه برگزاری همایش ها, نشست ها, سمینار ها و تجمع های مختلف بوده و همواره بحث و گفت وگوها, اعتراض ها و شکایت هایی در مورد بدحجابی در جامعه ما وجود داشته است. البته این بحث و گفت وگو ها در دوره های مختلف تاریخ انقلاب اسلامی , فراز و فرودهایی داشته است. در دهه اول پیروزی انقلاب اسلامی به ویژه در دوران دفاع مقدس , به دلیل حاکمیت شرایط ویژه فرهنگی و اجتماعی, اگرچه در مورد حدود پوشش اسلامی, بحث و گفت وگوهایی وجود داشت, ولی کم تر با معضلی به عنوان بدحجابی روبه رو بودیم. در دهه دوم انقلاب , به دلایل مختلف سیاسی, فرهنگی و اقتصادی, ناهنجاری های اجتماعی, از جمله پدیده بدحجابی در جامعه ما ظهور بیشتری یافت. در دهه سوم, این روند با سیری رو به افزایش, ادامه پیدا کرد.در هر حال, گسترش پدیده بدحجابی در جامعه ما, به ویژه در دو دهه گذشته, سازمان ها, نهاد ها و مراکز فرهنگی, اجتماعی, قضایی, انتظامی و… را وادار به چاره اندیشی برای مهار این ناهنجاری اجتماعی و مقابله با رشد و گسترش آن کرد. در این میان, هر دستگاه و سازمانی با نگاه خاص خود به این موضوع پرداخته و به جنبه ای از جنبه های مختلف آن را توجه کرده است. با این حال, به نظر می رسد به جنبه فقهی ـ حقوقی این موضوع, به ویژه در حوزه حدود اختیارات ومسئولیت دولت اسلامی در زمینه پوشش بانوان کم تر پرداخته شده است, در حالی که این یک بحث مبنایی و بنیادی است و می تواند دیگر مباحث را تحت الشعاع خود قرار دهد.با توجه به آن چه گفته شد و با عنایت به مباحثی که در چند سال اخیر در مورد جایز نبودن دخالت دولت در زمینه حجاب و پوشش حجاب, به دلیل خصوصی بودن این امر, مطرح می شد, به این نتیجه رسیدیم که باید مطالعات و پژوهش های خود را به سمت تبیین حدود اختیارات و مسئولیت های دولت اسلامی در زمینه گسترش فرهنگ حجاب و عفاف و مقابله با بدحجابی هدایت کنیم تا ابعاد مختلف این موضوع چنان که باید و شاید, روشن شود.
علت رویکرد فقهی و حقوقی به مسئله حجاب
...