پیوند شیمیایی

در شیمی، نتیجۀ نیروهای جاذبه ای که اتم های عنصر یا عناصر را کنار هم نگه می دارد تا تشکیل مولکول دهند. انواع مهم پیوند عبارت اند از پیوندهای یونی، کووالان، فلزیو بین مولکولی، ازجمله پیوند هیدروژنی. نوع پیوند تشکیل شده به عناصر شرکت کننده در پیوند و ساختار الکترونیعناصر بستگی دارد: در پیوند یونی یا الکترووالان، که در ترکیبات معدنیمتداول است، اتم های به هم پیوسته یا الکترون می گیرند و یا ازدست می دهند تا به صورت یون درآیند. مثلاً، در پیوند یونی کلرید سدیم (NaCl)، سدیم (Na) یک الکترون ازدست می دهد و یون سدیم (Na+) ایجاد می کند، حال آن که کلر (Cl) یک الکترون می گیرد و یون کلر (-Cl) تشکیل می دهد. در پیوند کووالان اوربیتال های اتمیدو اتم درهم می روند (هم پوشانی) تا اوربیتال مولکولیای با دو الکترون به وجود آورند. به این ترتیب، الکترون ها بین دو اتم به نحو مؤثری به اشتراک گذاشته می شوند. پیوند کووالان در بین ترکیب های آلیمتداول است؛ چهار پیوند کربن ـ هیدروژن در مولکول متان(CH۴) از این جمله است. در پیوند کووالان داتیو(دهنده) یا پیوند کئوردیناتیکی از اتم های ترکیب شونده هر دو الکترون ظرفیتدر پیوند را تأمین می کند. پیوند فلزی اتم های فلزات را در شبکه ای بلوریبه هم متصل می کند. اتم ها محل های شبکهرا به صورت یون های مثبتاشغال می کنند و الکترون های ظرفیت بین همۀ یون ها به صورت گاز الکترونیمشترک اند. در پیوند هیدروژنی، اتم هیدروژنی که به یک اتم الکترونگاتیو، مثلاً نیتروژن یا اکسیژن، متصل است بار جزیی مثبتبه خود می گیرد و از این رو نسبت به اتم الکترونگاتیو دیگر در مولکول مجاور جاذبۀ ضعیفی ایجاد می کند. مستحکم ترین پیوند شناخته شدۀ غیرکووالان اَبَرپیوندیاست که بین آویدین، پروتئینی که در سفیده تخم مرغ یافت می شود و بیوتین، عامل رشد، ایجاد می شود. وقتی این دو مولکول با هم پیوند برقرار کردند تقریباً ممکن نیست آن دو را از هم جدا کرد. اَبَرپیوند در شماری از مواردِ پژوهشی در پزشکی زیستیکاربرد دارد.