پیل افکن

/pilafkan/

لغت نامه دهخدا

پیل افکن. [ اَ ک َ ] ( نف مرکب ) که فیل افکند. که با پیل برآید. که فیل بر زمین زند. کنایه است از مرد دلیر و شجاع. صاحب آنندراج گوید بر قیاس پیلتن و اطلاق این بر اسپ نیز آمده. پیل اوژن :
چو کاموس پیل افکن شیر مرد
چومنشور جنگی سپهر نبرد.
فردوسی.
چه صعب رودی دریانهاد و طوفان سیل
چه منکرآبی پیل افکن و سواراوبار.
فرخی.
نی نی که چو نعمان بین پیل افکن شاهان را
پیلان شب و روزش کشته به پی دوران.
خاقانی.
ای بس شه پیل افکن کافکند به شه پیلی
شطرنجی تقدیرش در ماتگه حرمان.
خاقانی.
ز بیداد کوپال پیل افکنان
فلک چامه در خم نیل افکنان.
نظامی.
به هم پنجگی پیل را بشکنم
شه پیلتن ، بلکه پیل افکنم.
نظامی.
هیون بر وی افکند پیل افکنی
سوی پیلتن شد چو اهریمنی.
نظامی.
برون راند پیل افکن خویش را
رخ افکند پیل بداندیش را.
نظامی.
جوانان پیل افکن شیرگیر
ندانند دستان روباه پیر.
سعدی.

فرهنگ فارسی

۱-( صفت ) آنکه پیل را بر زمین افکند. ۲- شجاع دلیر : چو کاموس پیل افکن شیر مرد چو منشور جنگی سپهر نبرد. ( شا. لغ. )

فرهنگ معین

(اَ کَ ) (ص فا. ) کنایه از: مرد نیرومند و شجاع .

فرهنگ عمید

آنچه یا آن که قدرت به زمین زدن پیل را داشته باشد، نیرومند، پیل افکننده: چه صعب رودی، دریانهاد و طوفان سیل / چه منکرآبی، پیل افکن و سواراوبار (فرخی: ۶۳ ).

پیشنهاد کاربران

بپرس