بابل شهری است در ۱۵ کیلومتری جنوب دریای مازندران که اکثر مورخان تاریخ بنای آن را به بعد از ورود اسلام به ایران نسبت می دهند. برخی مورخان باورمند به وجود شهری به نام «مه میترا» در جای شهر کنونی بابل در دورهٔ پیش از اسلام هستند، ولی بنا بر اسناد تاریخی موجود، نخستین شهر بناشده در این مکان، «مامطیر» و در دورهٔ پس از ورود اسلام بوده است. نام این شهر پس از آن به «بارفروش ده» و سپس به دلیل گسترش شهر، به «بارفروش» تبدیل شد. نام شهر در تاریخ ۳۰ اسفند ۱۳۱۰ به «بابل» دگرگونی یافت و این مصوبه در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۱۱ ابلاغ شد.
... [مشاهده متن کامل]
اهمیت یافتن شهر بابل را می توان از زمان شاه عباس بزرگ دانست که نام شهر از «بارفروش ده» به «بارفروش» دگرگون یافت و شاه عباس کاخ خود را در جزیرهٔ «بحرارم» بابل ساخت. از آن زمان این شهر اهمیت بازرگانی بیشتری یافت و در دورهٔ افشاریان و زندیان به مرکزیت مازندران رسید.
از این رو که ناحیهٔ بابل هیچ گاه مستقل نبوده و همیشه پیروی تبرستان و مازندران بوده است، بنابراین دارای سرگذشت و تاریخی مشترک با دیگر نواحی مازندران است و برای مطالعهٔ آن، ناچار به مطالعهٔ تاریخ مازندران می باشیم.
از درون شهر کنونی «بابل» هیچ اثری که نشان از وجود شهر در دوران باستان داشته باشد، یافت نشده. اما در نواحی گوناگون «شهرستان بابل» آثاری پیدا شده که نشان از وجود زندگی در این نواحی در دوران باستان دارد.
بنا بر ادعای برخی از مورخان و همچنین شواهدی که باستان شناسان ارائه می دهند، شهر تاریخی «ترنجه» که کهن ترین شهر طبرستان بود، در مکان کنونی روستای ابوالحسن کلای بابل جای داشت. نخستین پژوهش باستان شناسی در تپه های پیرامونی این روستا، در دههٔ پنجاه خورشیدی و به دست «موسی درویش روحانی» انجام گرفت. پژوهشگرانی در سال ۱۳۸۹ این محوطه را از نو بررسی کردند و به آجرها و تکهٔ سفال های مربوط به زمان های گوناگون تاریخی دست یافتند. در این پژوهش، دو محوطهٔ باستانی به نام های «قلعهٔ کُتی» و «عروس وداماد» بررسی شد.
این محوطهٔ باستانی که در بخش شرقی روستای ابوالحسن کلای بابل جای گرفته، از دو تپه تشکیل شده است. یکی از تپه ها در بلندای ۱۰ متری و دیگری در بلندای ۷ متری از سطح زمین های پیرامون قرار گرفته اند. منوچهر ستوده، دربارهٔ قلعهٔ کتی در کتاب «از آستارا تا استارباد» می نویسد:
... [مشاهده متن کامل]
اهمیت یافتن شهر بابل را می توان از زمان شاه عباس بزرگ دانست که نام شهر از «بارفروش ده» به «بارفروش» دگرگون یافت و شاه عباس کاخ خود را در جزیرهٔ «بحرارم» بابل ساخت. از آن زمان این شهر اهمیت بازرگانی بیشتری یافت و در دورهٔ افشاریان و زندیان به مرکزیت مازندران رسید.
از این رو که ناحیهٔ بابل هیچ گاه مستقل نبوده و همیشه پیروی تبرستان و مازندران بوده است، بنابراین دارای سرگذشت و تاریخی مشترک با دیگر نواحی مازندران است و برای مطالعهٔ آن، ناچار به مطالعهٔ تاریخ مازندران می باشیم.
از درون شهر کنونی «بابل» هیچ اثری که نشان از وجود شهر در دوران باستان داشته باشد، یافت نشده. اما در نواحی گوناگون «شهرستان بابل» آثاری پیدا شده که نشان از وجود زندگی در این نواحی در دوران باستان دارد.
بنا بر ادعای برخی از مورخان و همچنین شواهدی که باستان شناسان ارائه می دهند، شهر تاریخی «ترنجه» که کهن ترین شهر طبرستان بود، در مکان کنونی روستای ابوالحسن کلای بابل جای داشت. نخستین پژوهش باستان شناسی در تپه های پیرامونی این روستا، در دههٔ پنجاه خورشیدی و به دست «موسی درویش روحانی» انجام گرفت. پژوهشگرانی در سال ۱۳۸۹ این محوطه را از نو بررسی کردند و به آجرها و تکهٔ سفال های مربوط به زمان های گوناگون تاریخی دست یافتند. در این پژوهش، دو محوطهٔ باستانی به نام های «قلعهٔ کُتی» و «عروس وداماد» بررسی شد.
این محوطهٔ باستانی که در بخش شرقی روستای ابوالحسن کلای بابل جای گرفته، از دو تپه تشکیل شده است. یکی از تپه ها در بلندای ۱۰ متری و دیگری در بلندای ۷ متری از سطح زمین های پیرامون قرار گرفته اند. منوچهر ستوده، دربارهٔ قلعهٔ کتی در کتاب «از آستارا تا استارباد» می نویسد:
