پیر ژوزف پرودون

پرودون فعالانه در انقلاب دوم فرانسه شرکت داشت و از تئوری پردازان اصلی آن بود. پرودون که از خانواده ای تهی دست برآمده، پدرش یک بشکه ساز فقیر از حومهٔ فرانسه بود و زندگی را با فقر سپری کرده بود، چنان که حتی فرصت تحصیل تخصصی را هرگز نیافته بود و «خودآموخته» محسوب می شد ( یکی از دلایلی که مارکس در نامه ها و بحث های خود پرودون را تحقیر می کرد ) ، با این وجود او به زبان های عبری، یونانی، لاتین و فرانسوی مسلط بود و مطالعات گسترده ای دربارهٔ تاریخ و سیاست داشت.
دیدگاه های او که در دو اثر معروفش مالکیت چیست؟ و فلسفه فقر تشریح شده اند، تا پیش از ظهور عمده مارکسیسم نزد چپ فرانسه تئوری های غالب به شمار می آمدند، مارکس کتاب فقر فلسفه خود را با لحنی پر از نیش و کنایه در نقد آرای پرودون پیرامون کارکرد ساختاری مناسبات تولید در جامعهٔ سرمایه داری آن دوران اروپای غربی و چشم اندازهای پیش روی آن، که در کتاب فلسفهٔ فقر مطرح شده بودند به رشته تحریر درآورد.
پرودون در اثر مذکور تأمل میان مالکیت خصوصی، بازتولید و ارزش کالا را دلیل اصلی فقر برشمرده بود و برای خلاصی از آن «تولید تعاونی» را پیشنهاد کرده بود که در آن اتحادیه های متحد کارگری به طور غیر متمرکز به تولید خودخواسته می پردازند، دیدگاهی که بعدها تحت نام فدرالیسم اقتصادی بازشناخته شد. تحلیل او از متدی دیالکتیکی برخوردار بود و با آنکه از نظر اندیشه مارکسیستی در بازشناخت ریشه های ستیز طبقاتی به خطا رفته بود حاوی نکات بسیار مهمی دربارهٔ راهکارها و چگونگی تقسیم منابع بود، اهمیت حقیقی این تئوری ها بعدها زمانی که اقتصاد دولت محور در میانه های سدهٔ بیستم به چالش کشیده شد آشکار گردید، از نظرگاه پرودون هر موجودیت خارجی که وارد کنش اقتصادی کارگر با کالا بشود مخرب و زیانبار به شمار می آمد، هرچند پیش از پرودون اقتصاددانان کلاسیک مانند ریکاردو به این مسئله پرداخته بودند ولی جنبه های سوسیالیستی برای آن متصور نبود.

پیرا یوسفا ! کلبه احزان شود دوباره گلستان غم مخور/ ماری لِپِن شاید بزودی وارد شود به کاخ الیزه غم مخور /