پیرحسین. [ ح ُ س َ ] ( اِخ ) ابن امیر شیخ محمودبن امیرچوپان ( امیر ). وی از اوایل یا اواسط سال 740 هَ. ق. از جانب پسرعم خود امیرشیخ حسن کوچک پسرتیمورتاش بن امیر چوپان معروف که در تبریز مقیم بود بحکومت شیراز منصوب شد و در 28 شعبان بحدود شیراز رسید و امیرمسعودشاه برادر شیخ ابواسحاق که در آن اوان حاکم شیراز بود از مقابل او منهزم شد و به لرستان رفت و او بشیراز داخل شد و مدت بیست ونه روز در آنجا حکومت کرد و در 28 رمضان امیرشمس الدین محمد برادر دیگرشیخ ابواسحاق را ببهانه ای بقتل آورد لهذا شیرازیان بر پیرحسین شوریدند و لشکر او هزیمت گرفت و خود با چند سوار معدود از شیراز فرار کرد و بار دیگر امیرمسعود شاه بسر مملکت آمد و دیگربار پیرحسین لشکری جمع کرد و سال دیگر یعنی در 741 مجدداً بشیراز آمد و امیرمسعودشاه دیگرباره کناره گرفت و بطرف لرستان بیرون رفت و پیرحسین در 26 ربیعالثانی بدر شیراز نزول کرد وشیرازیان در مقابل پیرحسین مقاومت سختی کردند و مدت پنجاه روز میان لشکر پیرحسین و شیرازیان محاربات متواتر و متوالی روی میداد تا سرانجام فریقین را در شانزدهم جمادی الاخره اتفاق صلح افتاد و پیرحسین در حکومت شیراز مستقر گردید و مدت یکسال و هشت ماه در آنجا حکومت کرد و در اوایل محرم سال 743 هَ. ق. چون آوازه وصول پسرعمش ملک اشرف بن امیرچوپان را از تبریز درمصاحبت شاه شیخ ابواسحاق بطرف اصفهان شنید از شیرازبا بیست هزار نفر بقصد مقاتله با ملک اشرف بدان صوب شتافت چون بدو منزلی اصفهان رسید ناگاه در شب یکشنبه سلخ صفر قسمت عمده لشکر او بملک اشرف پیوستند. پیرحسین بیمناک شده بتبریز نزد پسرعم خود امیرشیخ حسن کوچک رفت امیرشیخ حسن او را بگرفت و او را مخیر کردکه بزهر یا تیغ هرکدام که اختیار کند، او را هلاک کنند او زهر اختیار کرد و بدان هلاک شد در ربع رشیدی درشهور سنه 743. برای مزید اطلاع از سوانح احوال پیر حسین مذکور به شیرازنامه صص 77 - 80 و ذیل جامعالتواریخ حافظ ابرو و مجمل فصیحی خوافی و روضةالصفا و حبیب السیر چ خیام ج 3 ص 227، 230، 278، 280 و شدالازار حاشیه ص 377 و 378 که مطالب فوق منقول از آنجاست و همچنین به تاریخ گزیده ص 629 و 633 و 636 و 637 و تاریخ عصر حافظ ج 1 ص 31، 33، 40، 41، 43، 48، 74، 75، 78، 82، 83، 87، 139، 142 و دستورالوزراء ص 240 رجوع شود.
فرهنگ فارسی
وی از اوایل یا اواسط سال ۷۴٠ هجری از جانب پسر عم خود امیر شیخ حسن کوچک پسر تیمور تاش بن امیر چوپان معروف که در تبریز مقیم بود به حکومت شیراز منصوب شد
