پیتیس

پوتئاس ( به یونانی: Πυθέας ὁ Μασσαλιώτης ) ( زاده ۳۸۰ - مرگ ۳۱۰ پیش از میلاد ) گیتانگار، جغرافی دان و جستجوگر یونانی در سدهٔ چهارم پیش از زایش مسیح بود. او از مردمان مستعمرهٔ یونانی ماسیلیا ( مارسی کنونی در فرانسه ) بود. پوتئاس در ۳۲۵ پیش از میلاد به سفری اکتشافی به شمال باختری اروپا دست زد و از بخش های بخش قابل توجهی از جزیره بریتانیا بازدید کرد. به نظر می رسد که نخستین گزارش از استون هنج در تاریخ نقل یادداشت های اوست. پوتئاس نخستین کسی است که از «بریتانیا» و نیز ژرمن ها نام می بَرد. او همچنین در گزارش هایش از سفر به دورترین سرزمین شمالی سخن می گوید. افزون بر آن نخستین بار در نوشته های او؛ ماه عامل جزر و مد دانسته می شود. شرح و توصیف او از آن جا، به طور گسترده ای در دوران باستان شناخته شده بوده، ولی باقی نمانده است.
نام پوتئاس در تاریخ به عنوان نخستین فرد برای توصیف پدیدهٔ خورشید نیمه شب در تاریخ ثبت شده است. فرضیهٔ نظری وجود نواحی یخبندان، و مناطق معتدل که در آن شب در تابستان بسیار کوتاه تر است و خورشید در وضعیت انقلاب تابستانی است، برای زمان او پدیده های شناخته شده ای بودند؛ و همین گونه، گزارش های وجود یک سرزمین از برف دائمی و تاریکی ( کشور های پِربورین ها ) سده ها پیش از آن به برخی از سرزمین های مدیترانه ای رسیده بود. پوتئاس نخستین دیدارکننده دانشمند شناخته شده است که از کلاهک یخی قطبی و قبایل ژرمن خبر داده است.
در سفر دور دریایی خود، پوتئاس به بخش قابل توجهی از بریتانیا سفر کرده است. همچنین او ممکن است که به ایسلند هم رسیده باشد. [ ۱] پلینیوس ( ۲۳–۷۹ میلادی ) می گوید که تاریخ نگار تیمائوس ( تاریخ نگار ) ( زادهٔ ۳۴۵ پ. م - درگذشتهٔ ۲۵۰ پ. م ) باور داشته که پوتئاس کهربا را شناخته است. [ ۲]