پیامدگرایی

پیامدگرایی ( یا عواقب گرایی، غایت گرایی ) دیدگاهی درباره اخلاق است که در هر عملی باید به عواقب و پیامدهای آن نگریست و دید چه آثار و عواقبی به دنبال دارد. [ ۱] بنا به پیامدگرایی، اخلاقی ترین عمل، عملی است که دارای «بهترین پیامد» باشد، حتی اگر ذاتاً شر باشد؛ منظور از واژهٔ «پیامد» در مکتب پیامدگرایی، هر چیزی است که عمل ما سبب می شود، از جمله ذات عمل. [ ۲]
برای مثال، اگر فرض این باشد که هدف اخلاق: ( الف ) گسترش خوشبختی و خلاصی از درد یا ( ب ) ایجاد بیشترین مقدار آزادی ممکن در جهان یا ( پ ) ادامه بقای گونه ما است، در این صورت پیامدگرایی پذیرفته شده است. اگرچه این سه دیدگاه درباره نوع پیامد دلخواه با هم تفاوت دارند هر سه درباره اهمیت پیامد موافقند. [ ۳]
پیامدگرایی بر دو اصل مبتنی است:
• اینکه درست یا غلط بودن یک عمل، فقط به نتیجه آن عمل بستگی دارد.
• هرچه عملی پیامد خوب بیشتری به بار بیاورد عمل بهتر یا درست تری است. [ ۴]
سودمندگرایی جان استوارت میل یا جرمی بنتام نمونه های شناخته شده پیامدگرایی هستند. در مقابل، اخلاق وظیفه گرا یا نظریه های وظیفه گرایی جان لاک و امانوئل کانت نمونه های ناپیامدگرایی هستند.