نشانک دهی سلولی[ ۱] یا پیام رسانی سلولی ( انگلیسی: Cell Signalling ) بخشی از سامانهٔ پیچیدهٔ ارتباط و داد و ستد پیام در سلولها است که بر کارها و عملکردهای سلولی فرمانروایی و کنش های سلولی را هماهنگ و سازماندهی می کند. توانایی سلول ها در دریافتن و شناخت خرده پیرامون خود و همچنین دادن پاسخ درست و واکنش بجا به آن، پایه و بنیاد رشد، بازسازی بافت، ایمنی، و همچنین هم ایستایی بافت های سالم است. عناصر گوناگونی توانایی تحریک سلولها را دارند، از جمله: مواد شیمیایی و ضربه مکانیکی. بعنوان مثال، در بدن پستانداران، هورمون ها ( مواد شیمیایی ) قادر به فعال سازی نشانه گذاری های مرتبط به خود هستند که در نهایت می تواند رفتار یاخته های تحریک شده را تنظیم کند. [ ۲] همچنین یاخته ها برای پاسخ به سیگنال های محیطی، رشد و تمایز، تولید و ترشح پروتئین ها و هورمونها، تنظیم بیان ژنها و … باید بتوانند به پیام های خارجی پاسخ بدهند. [ ۳] اشتباه در پردازش داده های یاخته ای به بیماری هایی مانند سرطان و بیماری قند می انجامد. [ ۴]
مولکول پیام رسان از محیط خارج یا سلول پیام دهندهٔ دیگر تولید می شود و توسط گیرندهٔ یاختهٔ هدف تشخیص داده می شوند. گیرندهٔ سلولِ هدف، پیام خارج سلولی را دریافت می کند و آن را به پیام درون سلولی تبدیل می کند که بر رفتار سلول اثر می گذارد. هر سلول در معرض مولکول های پیام رسان زیادی قرار می گیرد اما به طور انتخابی به این پیام ها پاسخ می دهد. حال این انتخاب، وابسته به نوع گیرنده هایی که بر سطح یاخته وجود دارند است.
برای برقراری ارتباط بین سلول ها، روش های متفاوتی وجود دارد. در این جا چند مورد آورده شده و برای هر یک مثالی ذکر شده است. [ ۲]
در این روش، به عنوان مثال، انسولین ترشح شده توسط پانکراس باعث جذب گلوکز توسط یاخته های بدن می گردد.
مولکول پیام رسان تولید شده توسط سلول ها به طور موضعی در مایع خارج سلولی منتشر شده و به عنوان میانجی موضعی عمل می کند. به عنوان مثال، در محل زخم یاخته ها با ترشح مولکول های پیام رسان تکثیر سلولی را تنظیم می کنند. مانند فاکتور رشد اپیدرمی، فاکتور رشد مشتق از پلاکت و …
پیام به صورت سریع و اختصاصی بین سلول ها منتقل می شود. در پایانه آکسونی پیام الکتریکی به شیمیایی تبدیل می شود.
این مولکول ها که در پوستهٔ سلول ها قرار گرفته اند، با اتصال به گیرندهٔ سلول هدف پیام را منتقل می کنند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمولکول پیام رسان از محیط خارج یا سلول پیام دهندهٔ دیگر تولید می شود و توسط گیرندهٔ یاختهٔ هدف تشخیص داده می شوند. گیرندهٔ سلولِ هدف، پیام خارج سلولی را دریافت می کند و آن را به پیام درون سلولی تبدیل می کند که بر رفتار سلول اثر می گذارد. هر سلول در معرض مولکول های پیام رسان زیادی قرار می گیرد اما به طور انتخابی به این پیام ها پاسخ می دهد. حال این انتخاب، وابسته به نوع گیرنده هایی که بر سطح یاخته وجود دارند است.
برای برقراری ارتباط بین سلول ها، روش های متفاوتی وجود دارد. در این جا چند مورد آورده شده و برای هر یک مثالی ذکر شده است. [ ۲]
در این روش، به عنوان مثال، انسولین ترشح شده توسط پانکراس باعث جذب گلوکز توسط یاخته های بدن می گردد.
مولکول پیام رسان تولید شده توسط سلول ها به طور موضعی در مایع خارج سلولی منتشر شده و به عنوان میانجی موضعی عمل می کند. به عنوان مثال، در محل زخم یاخته ها با ترشح مولکول های پیام رسان تکثیر سلولی را تنظیم می کنند. مانند فاکتور رشد اپیدرمی، فاکتور رشد مشتق از پلاکت و …
پیام به صورت سریع و اختصاصی بین سلول ها منتقل می شود. در پایانه آکسونی پیام الکتریکی به شیمیایی تبدیل می شود.
این مولکول ها که در پوستهٔ سلول ها قرار گرفته اند، با اتصال به گیرندهٔ سلول هدف پیام را منتقل می کنند.
wiki: پیام رسانی سلولی