پوگروم چنتستوخووا

پوگروم چنتستوخووا به آشوبی یهودستیزانه مورد مناقشه در ۱۱ اوت ۱۹۰۲ در شهر چنتستوخووا ( در آن هنگام بخشی از روسیه تزاری به رهبری نیکلای دوم؛ امروزه بخشی از لهستان ) اشاره دارد که بنا بر گزارش یک مقام روس، در پی زدوخوردی میان یک کفش دوز و زنی کاتولیک آغاز شد و منجر به کشته شدن عده ای در شهر شد. [ ۱]
پژوهش های تاریخی لهستانی ها گزارش ها از سوی منابع روس را رد می کنند و ادعا دارند که هیچ یهودی در جریان زدوخوردها کشته نشد. زدوخورد در بازار میان یک مرد یهودی و یک لهستانی تبار، هر دو مظنون به فعالیت های غیرقانونی، به تحریک سربازان ارتش امپراتوری روسیه آغاز شد. تقریباً بلافاصله، درگیری به اعتراض گسترده ای علیه اشغال روسیه تبدیل شد و منجر به مرگ دو تن شد. [ ۲] با بالا گرفتن شورش ها، قزاق های تزاری با سرنیزه به سر رئیس شورای یهودیان، هنریک مارکوسفلد، کوبیدند و به محله یهودیان حمله کرده و به تجاوز به زنان جوان، غارت و تخریب اموال پرداختند. این نخستین رویداد از این قبیل در تاریخ چنتستوخووا بود. [ ۳]
در آغاز سده میلادی، ۱۲۰۰۰ یهودی در چنتستوخووا زندگی می کردند و حدود ۲۹ درصد از جمعیت شهر را تشکیل می دادند. روابط میان یهودیان و لهستانی تبارها در شهر خوب گزارش شده است. [ ۴] به نوشته پدر یان زویزک: «محصولات طلافروشان یهودی نه تنها فضای داخلی کنیسه شهر، بلکه درون برخی کلیساهای کاتولیک ها، را نیز آراسته است. »[ ۵] با این حال شورشهای ضدروسی در مه ۱۸۹۴ با شرکت ۲٬۲۰۰ کارگر آغاز شدند. [ ۶] روابط با نیروهای اشغالگر در سال ۱۹۰۵ و هنگامی که بسیاری از کارگران اعتصابی توسط روس ها کشته، یا دستگیر و به سیبری فرستاده شدند، به کمترین حد خود رسید. [ ۶]
به گفته فرماندار تزاری مستقر در پیوترکوف، گروهی به مغازه های یهودیان در چنتستوخووا حمله کردند و در نتیجه چهارده یهودی و یک ژاندارم روسی کشته شدند. گفته می شود که ارتش امپراتوری که برای برقراری نظم وارد شده بود، توسط این جمعیت سنگسار شده است. به گفته فرماندار روس، سربازان سپس اقدام به شلیک کرده و دو آشوبگر لهستانی را کشته و چندین تن دیگر را زخمی کردند. در طی چند روز، گزارش حکومت تزاری از روسیه به مطبوعات خارجی راه یافت. شرح ادعایی این حادثه توسط نیویورک تایمز در ۱۴ سپتامبر سال ۱۹۰۲ نقل شد. [ ۷]