پول پوزیشن

پول پوزیشن ( انگلیسی: Pole position ) یا خط یک در ورزش های موتوری به جایگاهی که در بخش داخلی ردیف اول از صف شروع رویدادهای مسابقه ای قرار دارد، گفته می شود. این جایگاه معمولاً به راننده و خودرو یا موتورسیکلتی تعلق می گیرد که در زمان گیری های پیش از مسابقه بهترین زمان صلاحیت سنجی را ثبت کرده باشد ( نفر نخست در صف شروع مسابقه ) . این راننده که در رده بندی زمان گیری در ردهٔ نخست قرار گرفته، با نام پول سیتر ( به انگلیسی: pole sitter ) ( به معنی نشسته در قطب ) مورد اشاره قرار می گیرد. امسال ۲۰۲۱ نیز لندو نوریس ( lando norris ) توانست به این جایگاه دست یابد
جایگاه ها در صف شروع در مسابقات جایزه بزرگ، که شامل پول پوزیشن نیز می شوند، در اصل به واسطهٔ قرعه کشی در میان رانندگان مشخص می شدند. [ ۱] تا پیش از شکل گیری مسابقات قهرمانی جهان فرمول یک، نخستین باری که جایگاه های صف شروع بواسطهٔ زمانگیری صلاحیت سنجی مشخص شد، در جایزه بزرگ موناکو ۱۹۳۳ بود. از آن زمان تاکنون فدراسیون بین المللی اتومبیل رانی سیستم های تعیین خط مختلف زیادی را برای مسابقات فرمول یک معرفی کرده است. از زمان به کارگیری سیستمی که در آن در هر روز جمعه و شنبهٔ پیش از مسابقه یک مرحلهٔ تعیین خط برگزار می شد و زمان زیادی نیز مورد استفاده بود، تا سیستم تعیین خط کنونی با سبک حذفی که در بخش آخر آن ۱۰ راننده از ۲۰ راننده برای دستیابی به پول پوزیشن با یکدیگر رقابت می کنند، تغییرات مختلف و متعددی در سیستم های صلاحیت سنجی اعمال شده است. بین سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۶ میلادی فیا مجموعاً ۶ تغییر قابل توجه در روند صلاحیت سنجی و تعیین خط اعمال کرد؛ هر یک از این تغییرات با هدف ایجاد جذابیت بیشتر رقابت رانندگان درگرفتن پول پوزیشن برای تماشاگران مسابقات در خانه اعمال شدند. [ ۲]
با توجه به میزان کم سوخت موجود در خودرو در مرحلهٔ تعیین خط، پول پوزیشن به طور سنتی همیشه توسط سریع ترین راننده کسب می شد. اما دوران استفاده از سوخت مسابقه ای بین سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ این روند را تغییر داد. [ ۲] [ ۳] اگرچه قالب های تعیین خط متغیر بودند، اما از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ راننده هایی که برای دستیابی به پول پوزیشن تلاش می کردند، باید از مخزن سوخت خودروی خود را با همان مقدار سوختی پر می کردند که قرار بود در مسابقهٔ روز بعد نیز مسابقه را با آن شروع کنند. در نتیجه یک رانندهٔ کندتر با یک خودروی کندتر که سوخت کمتری در مخزن آن قرار داشت می توانست در رده ای بالاتر از راننده و خودرویی بهتر و سریع تر که مخزن سوخت آن سنگین تر بود قرار گرفته و پول پوزیشن را از آن خود کند. از آنجا که خودرویی با سوخت کمتر نیازمند توقف زودتر نسبت به رقیبان خود در پیت استاپ برای سوخت گیری مجدد بود، در این شرایط، داشتن پول پوزیشن در مسابقه همیشه به صرفه نبود. با معرفی ممنوعیت سوخت گیری مجدد در مسابقه، صلاحیت سنجی با میزان سوخت کم به مسابقات برگشت و این استراتژی ها برای تصمیم گیری دیگر در رقابت ها کاربردی نداشتند. [ ۳]