پوشش دهی کرومات

پوشش دهی تبدیلی کرومات ( به انگلیسی: Chromate conversion coating ) نوعی از پوشش دهی تبدیلی ست که به کروماته کردن نیز مشهور است و به عملیات شیمیایی و الکتروشیمیایی فلزات و پوشش های فلزی محلول هایی گفته می شود که در آن ها اسید کرمیک، کرومات یا دی کرومات باشد. نتیجه چنین عملیاتی ایجاد پوشش محافظ تبدیلی، شامل ترکیبات کروم سه ظرفیتی و شش ظرفیتی بر روی سطح فلز است. این روش برای غیرفعال سازی آلیاژهای فولاد، آلومینیوم، روی، کادمیم، مس، نقره، منیزیم و قلع به کار می رود. کروماته کردن در درجه اول به عنوان یک بازدارنده خوردگی، بتونه، پرداخت تزئینی یا برای حفظ رسانایی الکتریکی استفاده می شود. این فرایند به دلیل وجود کرومات یافت شده در کرومیک اسید، که به کرومیوم شش ظرفیتی نیز معروف است، اینگونه نامگذاری شده است.
پوشش های تبدیلی کرومات عموماً به وسایل روزمره از قبیل فلزآلات و ابزار مختلف اعمال می شوند و معمولاً از طریق رنگ خاص رنگین کمانی سبز - زردشان قابل تشخیص اند.
امروزه به این فرایند بیشتر پوشش آلودین ( به انگلیسی: alodine coating ) گفته می شود. [ ۱]
کرومیک اسید پراستفاده ترین ماده در فرایندهای حمام های غوطه ور، که در آن ها این پوشش ها اعمال می شوند، است. هرچند به دلیل سمی بودن کرومیوم شش ظرفیتی، که به هرحال بسیار متداول است، فرایندهایی بر پایه کرومیوم غیر شش ظرفیتی در سطح تجاری در حال گسترش اند. یکی از روش های جایگزین، از کرومیوم سه ظرفیتی استفاده می کند. در اتحادیه اروپا، در مورد حذف کرومیوم شش ظرفیتی در تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی عموماً به رهنمود RoHS ( محدودیت مواد خطرناک ) و برای کاربردهای گسترده تر شامل فرایندهای پوشش تبدیلی کرومات، بتونه های رنگ و آماده سازی های دیگر، به رهنمود REACH ( قوانین ثبت، ارزیابی، صدور مجوز و محدودیت مواد شیمیایی ) ارجاع داده می شود. [ نیازمند منبع]
از این پوشش ها در صنایع مختلفی مانند صنایع ماشین سازی، الکتریکی، الکترونیکی، ارتباطات راه دور و صنایع موتوری خودکار استفاده می شود. آن ها نیز با جایگزین کردن برخی فلزات معین به جای فلزاتی که طول عمر کمتری دارند، نقشی مهم و کاربردی دارند. به عنوان مثال می توان از روی کرماته شده، که جایگزین فلزات با پوشش کادمیم شده است، نام برد.
• افزایش مقاومت به خوردگی فلز یا پوشش محافظ فلزی: در اینجا ظهور اولین آثار خوردگی بر روی فلز پایه و فلز پوشش به تعویق می افتد.
• کاهش خسارات ناشی از آثار انگشت ( خراش های سطحی )
• افزایش میزان چسبندگی رنگ ها و سایر پوشش های آلی
• رنگ پذیری یا پذیرش بهتر سایر پوشش های تزئینی