پود فرش

پودِ فرش
در فرش بافی، الیاف و رشته های افقی و موازی با هم که از میان تارها با زاویۀ ۹۰ درجه عبور کرده است. پود، پس از هر رج بافت با شانه کوبیده می شود تا فرش دوام و استحکام بیشتری یابد. جنس پود، مانند تار، بیشتر از پنبه است. ظرافت و ضخامت پود باید براساس رج شمار فرش انتخاب شود. در فرش دو نوع پود وجود دارد: پود زیر و پود رو. پود زیر «ارقاچ» یا «القاچ» نام دارد که کلفت و نگه دارندۀ گره فرش است و نخستین پودی است که روی ردیف گره ها قرار می گیرد. پود رو نازک است و در جهت عکس پود نخستین بر روی ردیف گره ها قرار می گیرد. پود ممکن است مستقیم و کشیده، یا موّاج و غیرکشیده باشد. به هر حال، دو سطح تار، به تناسب مقدار کشیدگی پود، متفاوت است. این کشیدگی در کم ترین مقدار به ۴۵ درجه و در کشیدگی کامل به ۹۰ درجه می رسد. نخ پود از لحاظ قطر و جنس باید با دیگر نخ های به کار رفته در فرش متناسب باشد. نخ پود در تعیین نوع بافت فرش (تخت باف، نیم لول و تمام لول) مؤثر است. در بافت «لول»، که قوس گره پشت فرش ۹۰ درجه است، صرف نظر از شیوۀ گره زنی، علاوه بر کشیدن رشته های پود در جهت افقی و به تبع آن قرار گرفتن تارها در دو سطح متفاوت، پود را چنان می کوبند که رج های گره بیشتر به هم بچسبند و در نتیجه فرش سفت تر و محکم تر شود. کاهش تفاوت سطح دو تار، که گره بر آن ها بسته شده، و نیز کوبیدن کمتر پود موجب می شود که بافت «نیم لول» شود؛ یعنی قوس گره پشت فرش ۴۵ درجه باشد. رشتۀ پود در بافت «تخت» کشیده و محکم نمی شود و حالت مواج دارد؛ از این رو، تارها در یک سطح قرار می گیرند. فرشی که به اسلوب تخت بافته می شود به سبب نرمی، تختی و انعطاف پذیری بر روی زمین صاف و چسبان نمی ماند و زود جمع می شود. در یک دسی متر، تعداد گره های قالی تخت تقریباً یک دوم گره های قالی لول و دوسوم این تعداد در قالی نیم لول است. شمارۀ پودها را از پشت قالی نیز می توان تشخیص داد. در فرش های نفیس، پود پشت فرش دیده نمی شود. معمولاً بافت فرش دو پودی است ولی برخی از بافت ها، به ویژه در روستاها و میان عشایر، به روش تک پودی است که استحکام چندانی ندارد. نیز ← تار_فرش