پلینیوس

گایوس پلینیوس دوم[ ۱] ( ۲۳ - ۷۹ میلادی ) معروف به پلینی بزرگ، پلینی مهتر یا پلینی پیرتر، طبیعیدان، فیلسوف طبیعی[ ۲] و نویسندهٔ رومی و مولف دانشنامهٔ تاریخ طبیعی بوده است. گاه به اشتباه او را با بَلینوس یکسان دانسته اند.
او در کوموی ایتالیا ( نه در ورونا ) زاده شد. در کودکی ( سال ۳۵ میلادی ) پدرش او را به روم برد و در آنجا دانش آموختگی خود را کامل کرد و به خدمت سربازی تحت نظر دوست پدرش پومپونیوس سکوندوس که یک شاعر و فرماندهٔ ارتشی بود، پرداخت. کسی که شوق کسب دانش را در او ایجاد نمود. دو سده پس از مرگ گراکوس، او برخی از دست نوشته های گراکوس را در کتابخانهٔ استادش یافت.
مرگ پلینی در واقعه آتشفشان وزوو روی داد. او به دو دلیل تصمیم می گیرد که با عبور از خلیج ناپل به آتشفشان در حال فوران نزدیک شود. اول به این دلیل که قصد داشته به عنوان محقق و مؤلف کتاب تاریخ طبیعی ( پلینی ) یک واقعه آتشفشانی را از نزدیک مورد مطالعه و مشاهده قرار دهد. دوم اینکه قصد داشته تا به دوستش رکتینا ( Rectina ) و خانواده اش که امکان گریز نداشتند، کمک کند. پلینی دوستش را پیدا نمی کند و پس از مدت کوتاهی اقامت در نزدیکی آتشفشان وزوو بر اثر استنشاق ممتد گازهای سمی و غبارهای آتشفشانی کشته می شود. [ ۳]
در نوشته های پلینی از شاهان، شهرها، طوایف و وضع طبیعی ایران بسیار یاد شده است.