پلینی مهتر

دانشنامه آزاد فارسی

پِلینی مِهْتَر (ح ۲۳ـ۷۹م)(Pliny the Elder)
(نام اصلی: گایوس پِلینیوس سکوندوس) دایرة المعارف نویس و مورخ رومی. بسیاری از آثارش ازمیان رفته اند، اما در کتاب تاریخ طبیعی، که احتمالاً در ۷۷م به انجام رسید، کلیۀ علوم شناخته شدۀ عصر خود، به ویژه اخترشناسی، هواشناسی، جغرافی، کانی شناسی، جانورشناسی و گیاه شناسی، را بررسی کرده است. بنابر گفتۀ پلینی او، ۲۰هزار موضوع مهم از ۱۰۰ نویسندۀ برگزیده را در کتاب خود آورده و بسیاری از ملاحظات خود را نیز به آن ها افزوده است. به نظر می رسد که گیاه شناسی، کشاورزی، و باغبانی بیشتر توجه او را جلب کردند. از دیدگاه او، جهان از چهار عنصر تشکیل می شود: خاک، هوا، آتش، و آب. وزن اجسام سنگین مانع از برخاستن اجسام سبک می شود و برعکس. این نخستین نظریۀ جاذبه است. پلینی در کومو به دنیا آمد، مطالعات خود را در رم تکمیل کرد، وارد ارتش ژرمنی شد و در آن جا فرماندهی سواره نظام را به عهده گرفت و دوست وسپاسیانوس شد. تا زمانی که نرون بر سر قدرت بود، در جایی امن خود را پنهان کرد، اما هنگامی که وسپاسیانوس امپراتور شد (۶۹م)، به رم بازگشت و عهده دار چند منصب دولتی شد. هنگامی که آتشفشان وزووْ فوران کرد (۷۹م)، فرماندهی ناوگانی را در خلیج ناپل برعهده داشت. براثر گازهای سمّی (آتشفشان) درگذشت. به گفتۀ پلینی، هفت ستاره زمین را احاطه کرده اند: خورشید، ماه، عطارد، زهره، مریخ، مشتری، و کیوان. گمان می کرد که ماه بزرگ تر از زمین است، زیرا که هنگام کسوف خورشید را می پوشاند.

پیشنهاد کاربران

بپرس